Νέα δεδομένα για τον διαβήτη κύησης

2554
κύησης
Hand holding a blood glucose meter measuring blood sugar, the background is a stethoscope and chart file

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης είναι ο διαβήτης που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της κύησης. Οφείλεται στην αδυναμία των β-κυττάρων του παγκρέατος της μητέρας να ανταποκριθούν στις φυσιολογικά αυξημένες κατά την κύηση ανάγκες σε ινσουλίνη και αφορά περίπου το 5% των εγκύων. Πώς γίνεται η διάγνωσή του, πώς ρυθμίζεται και τι θα πρέπει να προσέξει μια γυναίκα πριν και μετά τον τοκετό;

Το ιστορικό ΣΔΙΙ στην οικογένεια, το (αυξημένο) βάρος της εγκύου ή η μεγάλη αύξηση του βάρους κατά την κύηση, η (μεγαλύτερη) ηλικία της εγκύου, η ύπαρξη ιστορικού πολυκυστικών ωοθηκών και το ιστορικό γέννησης μακροσωμικού παιδιού (>4000 γρ) σε προηγούμενο τοκετό, αποτελούν μερικούς από τους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του ΣΔΚ.

Διάγνωση

Η κλασική εξέταση για τη διάγνωση του ΣΔΚ είναι η εκτέλεση της καμπύλης ανοχής γλυκόζης (OGTT) μετά λήψη από του στόματος 75 γραμμαρίων διαλύματος γλυκόζης.

H εξέταση γίνεται περί τις 24-28 εβδομάδες της κύησης. Μετράται το σάκχαρο αίματος πριν την λήψη του διαλύματος και στα 60 και 120 λεπτά της ώρας μετά από αυτή. Η εξέταση θεωρείται φυσιολογική, όταν οι τιμές ΣΑ είναι στον χρόνο 0<92 mg/dl, στη μία ώρα <180 mg/dl και στις δύο ώρες <153 mg/dl. Αν έστω και μια τιμή είναι πάνω από τα όρια αυτά, τίθεται η διάγνωση του ΣΔΚ.

Η διαδικασία διάγνωσης του ΣΔ Κύησης σε ένα βήμα, όπως περιγράφηκε ανωτέρω, έχει υιοθετηθεί από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) και τη Διεθνή Εταιρεία για το Διαβήτη και των Ομάδων για τη μελέτη του Διαβήτη στην κύηση (IADPSG).

H Αμερικανική Εταιρεία Διαβητολόγων (ADA), ωστόσο, προτείνει τη διάγνωση του ΣΔΚ σε δύο στάδια:  Αρχικά, έλεγχο του σακχάρου του αίματος περί τις 16 εβδομάδες κύησης, 1 ώρα μετά από χορήγηση 50 γρ. γλυκόζης και αν το σάκχαρο αίματος βρεθεί >145 mg/dl ακολουθεί καμπύλη ανοχής γλυκόζης με 100 γρ. γλυκόζης και μέτρηση ΣΑ σε χρόνους 0, 1, 2 και 3 ώρες. Η εξέταση θεωρείται φυσιολογική, όταν οι τιμές ΣΑ είναι στο χρόνο 0<95 mg/dl, στη μία ώρα <180 mg/dl, στις δύο ώρες <155 mg/dl και στις 3 ώρες <140 mg/dl. Αν δύο τουλάχιστον τιμές ΣΑ είναι πάνω από τα όρια, τίθεται η διάγνωση ΣΔΚ.

Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα

Με χρήση της διαδικασίας διάγνωσης σε ένα στάδιο, ο αριθμός των  γυναικών που διαγιγνώσκονται με ΣΔ Κύησης είναι μεγαλύτερος, πολλές όμως από τις γυναίκες αυτές έχουν πολύ ήπιο ΣΔΚ.

Επιπλέον, η έγκαιρη διάγνωση των διαταραχών του μεταβολισμού της γλυκόζης στην κύηση και η σωστή αντιμετώπισή του έχει θετική επίδραση στην έκβαση της κύησης βραχυπρόθεσμα και στην υγεία τόσο της μητέρας όσο και του παιδιού μακροπρόθεσμα.

Και μετά τη διάγνωση τι;

Η παρακολούθηση και θεραπεία  των γυναικών που εμφανίζουν ΣΔ Κύησης προϋποθέτει τη συνεργασία  του ενδοκρινολόγου και του διατροφολόγου με τον μαιευτήρα γυναικολόγο:

* Συστήνεται σωστή διατροφή της εγκύου, όσον αφορά την ποιότητα, την ποσότητα αλλά και τη χρονική κατανομή των γευμάτων. Αυτό περιλαμβάνει αποφυγή των ευαπορρόφητων υδατανθράκων, δηλαδή της ζάχαρης και των παραγώγων της και τη λελογισμένη λήψη θερμίδων ημερησίως – ανάλογη με το Δείκτη Μάζας Σώματος της γυναίκας, όχι όμως λιγότερο από 1.800 την ημέρα, με σκοπό την αποφυγή της υπερβολικής αύξησης του βάρους.

* Συστήνεται, επίσης, παρακολούθηση των επιπέδων ΣΑ της εγκύου με τη χρήση συσκευών αυτοελέγχου του σακχάρου αίματος.

* Επί μη ικανοποιητικής ρύθμισης της σακχαραιμίας της μητέρας παρά συμμόρφωση με τις διαιτολογικές οδηγίες, χορηγείται αγωγή με ινσουλίνη με υποδόριες ενέσεις μία ή και περισσότερες φορές την ημέρα, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε εγκύου. Η χορήγηση της ινσουλίνης είναι απλή, ανώδυνη και απολύτως ασφαλής, τόσο για την μητέρα όσο και για το κυοφορούμενο έμβρυο.

Η χρήση αντιδιαβητικών δισκίων και ειδικότερα μετφορμίνης, έχει προταθεί και συνταγογραφείται σε χώρες του εξωτερικού. Με τα μέχρι τώρα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα η μετφορμίνη είναι ασφαλής, αλλά δεν είναι πάντα επαρκής για την αποκατάσταση της φυσιολογικής σακχαραιμίας στην κύηση. Στην Ελλάδα, πάντως, δεν έχει λάβει επίσημα άδεια χρήσης στην κύηση.

Επιλοκές του αρρύθμιστου ΣΔ Κύησης

Η εμφάνιση και η μη αντιμετώπιση ΣΔΚ συσχετίζεται κατά την κύηση με αυξημένο κίνδυνο μακροσωμίας του εμβρύου και εμφάνισης πολυ-υδραμνίου, πρόωρου τοκετού, αλλά και με αυξημένη πιθανότητα προεκλαμψίας της εγκύου. Σχετίζεται, επίσης, με αύξηση του κινδύνου το παιδί να αναπτύξει παχυσαρκία, μεταβολικό σύνδρομο και ΣΔΙΙ στην ενήλικη ζωή του.

Όσον αφορά τη μητέρα, οι γυναίκες που εμφανίζουν ΣΔΚ έχουν 7πλάσιο κίνδυνο να αναπτύξουν ΣΔΙΙ αργότερα στη διάρκεια της ζωής τους.

Η  αποφυγή αύξησης του σωματικού βάρους τους, η  σωστή διατροφή και η άσκηση πρέπει να συστήνονται σε όλες τις γυναίκες μετά τον τοκετό και ιδιαίτερα σε αυτές που εμφάνισαν ΣΔΚ, για τις οποίες επιπλέον επιβάλλεται παρακολούθηση ανά έτος με δοκιμασία ανοχής γλυκόζης.

Συνοψίζοντας,

  • Κατά την κύηση οι ανάγκες για ινσουλίνη αυξάνονται φυσιολογικά.
  • Ο ΣΔ Κύησης εκδηλώνεται όταν το πάγκρεας της εγκύου δεν δύναται να ανταποκριθεί στην ανάγκη αυτή.
  • Υπάρχουν προδιαθεσικοί παράγοντες για την ανάπτυξη ΣΔΚ.
  • Η διάγνωση του ΣΔΚ γίνεται με τη δοκιμασία ανοχής γλυκόζης σε ένα ή δύο βήματα.
  • Η θεραπεία περιλαμβάνει σωστή διατροφή και επί ενδείξεων χορήγηση ινσουλίνης.
  • Είναι απαραίτητη η συνεργασία του μαιευτήρα γυναικολόγου με τον ενδοκρινολόγο.
  • Απαιτείται σωστή διατροφή, άσκηση και παρακολούθηση του σακχάρου μετά τον τοκετό, για την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση του ΣΔΙΙ.

Διαβάστε επίσης / Σακχαρώδης Διαβήτης και Λοιμώξεις

Για να ενημερωθείτε σχετικά με τις δράσεις μας μπορείτε να ακολουθήσετε τις σελίδες μας στο Facebook και στο Instagram!