Δρ. ΙΛΙΑ Ν. ΘΕΟΤΟΚΑ
Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, Αιγινήτειο Νοσοκομείο
Το «doomscrolling» αποτελεί ένα καινούργιο ψυχολογικό όρο, που αφορά μία συνεχή αναζήτηση στα social media, με έναν ψυχαναγκαστικό τρόπο, για δυσάρεστα γεγονότα και νέα που συμβαίνουν γύρω μας και αναρτώνται σε μεγάλο βαθμό στο διαδίκτυο.
Ουσιαστικά, πρόκειται για την τάση κάποιου να διαβάζει τη μία αρνητική ιστορία μετά την άλλη. Είναι ο πανικός των social media. Η πανδημία του COVID-19, οι πολιτικές αναταραχές, οι δύο πόλεμοι που έχουμε στη γη τους τελευταίους μήνες, η οικονομική κρίση, οι κοινωνικές αδικίες και οι μεγάλες κοινωνικές ανισότητες, ακόμη και οι πυρηνικές απειλές που εκτοξεύονται κατά καιρούς από τους ηγέτες και η αύξηση της βίας, οδηγούν κάποιους ανθρώπους να αναζητούν αυτά τα δυσάρεστα νέα στην προσπάθειά τους να είναι σε εγρήγορση, έτσι ώστε, να προσπαθήσουν να καταλάβουν από που έρχεται η απειλή και δήθεν να είναι σε ετοιμότητα για να ελέγξουν την κατάσταση, κυρίως, ψυχολογικά.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο να πιαστούν στην παγίδα του doomscrolling
Άτομα με αγχώδεις διαταραχές, με ή χωρίς κρίσεις πανικού, μετατραυματική διαταραχή στρες, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και κοινωνική διαταραχή άγχους είναι πολύ περισσότερο ευάλωτα σε αυτήν τη συμπεριφορά στο διαδίκτυο.
Το άγχος υποδηλώνει την αδυναμία ελέγχου: «Όταν έχω άγχος, δεν μπορώ να ελέγξω την κατάσταση, στην προσπάθειά μου να κατευνάσω το άγχος, προσπαθώ να ελέγξω την κατάσταση, αλλά όχι βέβαια επιτυχημένα. Όταν κάνω “scrolling”, ίσως είμαι καλύτερα προετοιμασμένος».
Φαύλος κύκλος
Ασφαλώς, αυτή η σταθερή έκθεση σε αρνητικά γεγονότα στα social media αποτελεί ένα φαύλο κύκλο που επηρεάζει αρνητικά την ανθρώπινη ψυχολογία και ασφαλώς δεν προσφέρει λύση στο άγχος. Επίσης, λειτουργεί ψυχαναγκαστικά. Από την άλλη το ίντερνετ μας τροφοδοτεί με αυτές τις αρνητικές ιστορίες, όσο παρακολουθεί ότι τις αναζητάμε.
Συνεπώς, η εξάρτηση από το διαδίκτυο, που αφορά πλέον πολλούς ανθρώπους, ολοένα και επιδρά αρνητικά στην ψυχική μας υγεία, με αύξηση του άγχους, της κατάθλιψης, της επιδείνωσης της κακής εικόνας εαυτού, της μείωσης της αυτοεκτίμησης και της μη εμπλοκής σε πραγματικές ανθρώπινες σχέσεις σε κοινωνικές δραστηριότητες.
Είναι ζητούμενο να είμαστε πιο εξωστρεφείς, να συμμετέχουμε ενεργά στην σχέσεις και να αναζητούμε θετικά ερεθίσματα, ανθρώπους που μας κάνουν καλό και μας προωθούν σε ωραία για την ψυχική μας υγεία πράγματα.
Χρειάζεται να επενδύουμε στην εμπιστοσύνη μεταξύ των ανθρώπων, στο «δέσιμο» των σχέσεών μας, στη συνεργασία, στην αλληλεγγύη. Να έχουμε γύρω μας ευχάριστους ανθρώπους με τους οποίους να βιώνουμε θετικά ερεθίσματα που μας προωθούν και να αναζητούμε τη χαρά και την αγάπη. Οι άνθρωποι που τα αναζητούν, είναι λιγότερες ώρες στο κινητό τους και κάνουν πιο σωστή χρήση.
Ορίστε, λοιπόν, έναν συγκεκριμένο χρόνο που θα κάνετε «scrolling» σε αρνητικά νέα στα social media, φροντίζοντας αυτός ο χρόνος να μην ξεπερνά τα 20 λεπτά την ημέρα.
Αναζητήστε θετικά πράγματα στο κινητό σας, ευχάριστα, αστεία, ωραίες οικογενειακές φωτογραφίες.
Αναζητήστε τα καλά νέα της ημέρας ή όμορφα πράγματα που σας μειώνουν το άγχος και σας χαλαρώνουν. Βγείτε έξω, δείτε τη φύση, περπατήστε, ασχοληθείτε με ένα χόμπι ή βρείτε ένα καινούργιο χόμπι. Αν όλα τα παραπάνω δε σας βοηθούν, μιλήσετε με έναν ειδικό. Συχνά, έστω και λίγες συνεδρίες μπορεί να είναι πολύ χρήσιμες και να αλλάξουν τον τρόπο που διαχειρίζεστε την ζωή σας.
