ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣ, Καθηγητής Παθολογίας-Σακχαρώδους Διαβήτη, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομάδας Μελέτης του Διαβητικού Ποδιού
Έχει ασχοληθεί πολλά χρόνια με το διαβητικό πόδι, μια συχνή και επίπονη επιπλοκή του διαβήτη ως υπεύθυνος του Διαβητολογικού Κέντρου – Ιατρείου Διαβητικού Ποδιού της Β΄ Παθολογικής Κλινικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης). Ενός ιατρείου που στα 14 χρόνια ζωής του έχει λάβει πολλαπλές διακρίσεις από πανελλήνιους και τοπικούς φορείς ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη.
Ο Καθηγητής Παθολογίας-Σακχαρώδους Διαβήτη Νικόλαος Παπάνας πρόσφατα εκλέχθηκε και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομάδας Μελέτης του Διαβητικού Ποδιού. Από τη θέση αυτή και υπό τη σκιά της πανδημίας, ο κ. Παπάνας τονίζει πως οι ασθενείς με διαβητικό πόδι έχουν σημαντικό κίνδυνο νόσησης και επιπλοκών από λοίμωξη COVID-19. «Αν, μάλιστα, σκεφτούμε ότι οι ασθενείς με διαβητικό πόδι συχνά παρουσιάζουν πτωχή γλυκαιμική ρύθμιση και συνυπάρχουσες λοιπές επιπλοκές του διαβήτη, τότε γίνεται φανερό ότι ο κίνδυνος δεν είναι αμελητέος», σημειώνει, ενώ μας παρουσιάζει όλες τις σημαντικές εξελίξεις στη θεραπεία του διαβητικού ποδιού, μιας επιπλοκής που αφορά περίπου 300.000 άτομα με διαβήτη στη χώρα μας.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της Ευρωπαϊκής Ομάδας Μελέτης Διαβητικού Ποδιού;
Πρόκειται για ομάδα μελέτης με σκοπό την προαγωγή της επιστήμης και της γνώσης σχετικά με το διαβητικό πόδι. Περιλαμβάνει μέλη από ολόκληρη την Ευρώπη, αλλά και από τα υπόλοιπα μέρη του κόσμου. Σε αυτήν ενώνονται οι καινοτομίες, οι εξελίξεις και η τεχνογνωσία από ποικίλους τομείς γνώσης (μεταβολισμός, χειρουργική, αγγειοχειρουργική, ορθοπαιδική, ορθωτική, ποδολογία κ.λπ.). Πραγματοποιεί διεθνές συνέδριο κάθε χρόνο. Επίσης, κατά τα τελευταία χρόνια έχει οργανώσει ομάδες εκπαίδευσης νεότερων επιστημόνων σε εξειδικευμένα επιμέρους θέματα (όπως π.χ. η πρόληψη της πρώτης εξέλκωσης του διαβητικού ποδιού).
Πώς γίνεται η διάγνωση του διαβητικού ποδιού;
Η διάγνωση του διαβητικού ποδιού περιλαμβάνει την επισκόπηση για τον έλεγχο εξελκώσεων, παραμορφώσεων και άλλων βλαβών. Ιδίως σε περίπτωση εξέλκωσης είναι σημαντικό να διαπιστωθεί έγκαιρα αν αυτή έχει επιμολυνθεί. Μεγάλη σημασία έχει επίσης η άμεση διάγνωση της κακής κυκλοφορίας του αίματος. Με απλά και μη δαπανηρά μέσα μπορεί στις περισσότερες περιπτώσεις να διαγνωστεί και η νευροπάθεια.
Ποια είναι η σχέση μεταξύ του διαβητικού ποδιού και της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας;
Συχνά αυτές οι επιπλοκές συνυπάρχουν: στο πλαίσιο τόσο κοινής υποκείμενης βλάβης στα μικρά αγγεία του σώματος, όσο και κακώσεων στα πόδια λόγω μειωμένης όρασης.
Διαβητική Περιφερική Νευροπάθεια: Γιατί είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση;
Η έγκαιρη διάγνωσή της είναι σημαντική, γιατί συμβάλλει στην πρόληψη της δημιουργίας έλκους διαβητικού ποδιού. Πράγματι, αποτελεί κίνητρο για επιθετικότερη και πιο σχολαστική ρύθμιση των παραγόντων βλάβης των αγγείων. Προπαντός, όμως, αποτελεί το έναυσμα για την πιο ενδελεχή εκπαίδευση των ασθενών σχετικά με την υγιεινή και φροντίδα των ποδιών, την αποφυγή των τραυματισμών και την επιλογή κατάλληλων, ακόμα και ειδικών, υποδημάτων.
Στο πλαίσιο της αρχικής εκτίμησης για την ύπαρξη νευροπάθειας, ακόμα και από τον ίδιο τον ασθενή πριν από την επιβεβαίωση με ιατρικές εξετάσεις, θέση έχει (όπως δείξαμε εμείς και άλλοι στη χώρα μας και διεθνώς) και το επίθεμα ελέγχου της εφίδρωσης Neuropad. Το τελευταίο ερμηνεύεται με τη βοήθεια μιας απλής χρωματικής αλλαγής.
Ποια είναι τα προληπτικά μέτρα που θα πρέπει να ακολουθούν τα άτομα με διαβητική περιφερική νευροπάθεια;
Τα προληπτικά μέτρα ξεκινούν με τη σχολαστικότερη, πιο υπεύθυνη και πιο στενή ιατρική παρακολούθηση και γλυκαιμική ρύθμιση. Ιδιαίτερη σημασία έχει η αποφυγή των τραυματισμών και της βάδισης με γυμνά πόδια. Σημαντικό ρόλο παίζουν, επίσης, η καθημερινή επαγρύπνηση για τυχόν βλάβες στα πόδια, καθώς και η υγιεινή και φροντίδα των ποδιών.
Πολύ σημαντικός ο βέλτιστος γλυκαιμικός έλεγχος, αλλά πώς μπορεί να επιτευχθεί; Άλλωστε είναι πολύ σημαντικός και για την πρόληψη της λοίμωξης ή της κακής έκβασης λοίμωξης από κορωνοϊό.
Πράγματι, ο βέλτιστος γλυκαιμικός έλεγχος είναι πολύτιμος για την πρόληψη των χρόνιων επιπλοκών αλλά και για την πρόληψη λοιμώξεων, παλιών και καινούριων. Ευτυχώς, έχουμε σήμερα πολλά καινούρια φάρμακα, τόσο δισκία όσο και ενέσιμα. Έτσι, η θεραπευτική μας φαρέτρα είναι πολύ πλούσια και μπορούμε να διαλέξουμε τα κατάλληλα για κάθε ασθενή φάρμακα. Μεταξύ αυτών, και οι νεότερες ινσουλίνες είναι πιο αποτελεσματικές, πιο ασφαλείς και πιο εύκολες στη χρήση τους.
Τέλος, οι εξελίξεις στην αυτομέτρηση του σακχάρου κατ’ οίκον με ακριβέστερες συσκευές και δυνατότητα συνεχούς καταγραφής γλυκόζης είναι χρήσιμες σε αυτήν την κατεύθυνση.
Τα άτομα με διαβήτη έχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσου και θανάτου από λοίμωξη COVID-19. Τι συμβαίνει για τους ασθενείς με διαβητικό πόδι;
Ναι, το ίδιο ισχύει και για τους ασθενείς με διαβητικό πόδι. Αν, μάλιστα, σκεφτούμε ότι οι ασθενείς με διαβητικό πόδι συχνά παρουσιάζουν πτωχή γλυκαιμική ρύθμιση και συνυπάρχουσες λοιπές επιπλοκές του διαβήτη, τότε γίνεται φανερό ότι ο κίνδυνος δεν είναι αμελητέος.
Τι νεότερα μέσα υπάρχουν για τη θεραπεία του διαβητικού ποδιού;
Πράγματι, υπάρχει πρόοδος στη θεραπεία. Αυτή αρχίζει με την πιο εύκολη και συνεπή ρύθμιση της γλυκόζης, αλλά και των λοιπών βλαπτικών παραγόντων (λιπίδια ορού, αρτηριακή υπέρταση, παχυσαρκία κ.λπ). Ιδιαίτερα σημαντική είναι η πρόοδος στην αποκατάσταση της κυκλοφορίας του αίματος με εδικές τεχνικές. Η νευροπάθεια και η λοίμωξη μπορούν επίσης να διαγνωστούν και να αντιμετωπιστούν πιο εύκολα. Ειδικές τεχνικές μικροχειρουργικής, επιθέματα, πρόοδος στα υποδήματα και ορθωτικά μέσα, αντλία κενού, υπερβαρικό οξυγόνο, αυξητικοί παράγοντες κ.ά., αποτελούν επίσης χρήσιμες εξελίξεις.
Πόσα ιατρεία διαβητικού ποδιού υπάρχουν στην Ελλάδα; Χρειαζόμαστε περισσότερα;
Υπάρχουν 16 ιατρεία διαβητικού ποδιού σε κρατικά νοσοκομεία, τα οποία είναι διεσπαρμένα σε όλη την επικράτεια. Φυσικά και η προσφορά τους αλλά και οι ανάγκες είναι μεγάλες και ελπίζουμε ότι θα οργανωθούν περισσότερα.
Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της τηλεϊατρικής υπό τις σημερινές συνθήκες;
Ο ρόλος της τηλεϊατρικής έγινε σημαντικός.
Και στο κέντρο μας την υιοθετήσαμε σε κάποιο βαθμό. Με τη βοήθειά της και με σεβασμό σε νομικά ζητήματα μπορούν να μεταφερθούν εικόνες διαβητικών ποδιών στην πορεία του χρόνου και να επιτευχθεί παρακολούθηση και καθοδήγηση της θεραπείας από μακριά.
Πρόσφατες μελέτες από την Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ έχουν τεκμηριώσει την προσφορά της τηλεϊατρικής και στον τομέα του διαβητικού ποδιού υπό συνθήκες πανδημίας.
Διαβάστε επίσης / ΜΥΡΣΙΝΗΣ ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ (ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΠΟΔΙΩΝ)
Για να ενημερωθείτε σχετικά με τις δράσεις μας μπορείτε να ακολουθήσετε τις σελίδες μας στο Facebook και στο Instagram!
