Οι επιδημίες πρωτοεμφανίστηκαν στις απαρχές της Νεολιθικής περιόδου, όταν με την αγροτική επανάσταση δημιουργήθηκαν οι πρώτοι μόνιμοι οικισμοί και ξεκίνησε η εκτροφή ζώων. Η διαμονή σε κλειστούς χώρους και η στενή επαφή με ζώα δημιούργησαν ευνοϊκές συνθήκες για τη μετάδοση ιών και μικροβίων από ζώο σε άνθρωπο και από άνθρωπο σε άνθρωπο. Έκτοτε, και μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα, οι επιδημίες αποτέλεσαν την πρώτη αιτία θανάτου, με εκατομμύρια θύματα σε όλον τον κόσμο.
Στη δεκαετία του 1960 η εποχή των λοιμωδών νοσημάτων θεωρούνταν ότι είχε παρέλθει. Στην ταχεία μείωσή τους, τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα στον αναπτυγμένο κόσμο, συνέβαλαν αρχικά η θεαματική βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και στη συνέχεια τα αντιβιοτικά και πολλά νέα εμβόλια.
Η πολιομυελίτιδα και η ευλογιά αποτέλεσαν παρελθόν. Το 1968 ο επικεφαλής των υγειονομικών υπηρεσιών των Ηνωμένων Πολιτειών διακήρυξε ότι ο πόλεμος κατά των λοιμώξεων είχε κερδηθεί. Το 1975 ο πρύτανης της φημισμένης Ιατρικής Σχολής του Γέιλ δήλωσε πως δεν θα προέκυπταν πλέον νέα μεταδοτικά νοσήματα.
Όμως, κατά τη δεκαετία του 1970, όλες αυτές οι εκτιμήσεις διαψεύστηκαν. Από τότε μέχρι σήμερα, η ανθρωπότητα βιώνει ένα νέο κύμα έξαρσης των λοιμωδών νοσημάτων, νέες επιδημίες και πανδημίες (κυρίως ιογενούς αιτιολογίας) με εκατομμύρια θύματα σε όλον τον πλανήτη.
Από το 1975 έως το 2020 είχαν καταγραφεί περισσότερες από τριάντα επιδημίες, ως επί το πλείστον ιογενούς αιτιολογίας, όπως ο Embola, το AIDS, ο MERS, ο SARS, κ.ά., με αποκορύφωση την τρέχουσα πανδημία του Covid-19.
Βρισκόμαστε πλέον σε μια εποχή νέας νοσηρότητας, που οι ιστορικοί της ιατρικής την αποκαλούν εποχή των αναδυόμενων επιδημιών. Τα αίτια σχετίζονται με τον αυξανόμενο συνωστισμό σε ολοένα και πιο μεγάλες πόλεις, με τις συνεχείς μετακινήσεις πληθυσμών λόγω της παγκοσμιοποίησης και των τοπικών πολέμων, καθώς και με σημαντικές αλλαγές στη διατροφή μας και στη σχέση μας με τα ζώα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών και η Παγκόσμια Οργάνωση για την Υγεία των Ζώων, σε κοινή τους διακήρυξη πριν από λίγα χρόνια, είχαν εντοπίσει τέσσερεις βασικές αιτίες για την ανάδυση και διάδοση των νέων επιδημιών: το εμπόριο των εξωτικών ειδών, τη βρώση άγριων ζώων, τις συνθήκες εκτροφής των ζώων, και κυρίως την αυξανόμενη ζήτηση για ζωική πρωτεΐνη παγκοσμίως.
Τα εντατικά συστήματα εκτροφής των τελευταίων δεκαετιών για την ικανοποίηση της αυξημένης αυτής ζήτησης είναι η πιο έντονη αλλαγή στη σχέση ανθρώπων και ζώων εδώ και δέκα χιλιάδες χρόνια. Αν δεν τροποποιηθεί άμεσα η σχέση αυτή, ώστε να μην απειλεί την υγεία των ανθρώπων, η ανθρωπότητα θα βρεθεί αντιμέτωπη στο ορατό μέλλον με νέες επικίνδυνες ιογενείς πανδημίες.
Διαβάστε επίσης / Οστεοπόρωση και σακχαρώδης διαβήτης : Μία αμφιλεγόμενη σχέση
Για να ενημερωθείτε σχετικά με τις δράσεις μας μπορείτε να ακολουθήσετε τις σελίδες μας στο Facebook και στο Instagram!
