Με την πανδημία της COVID-19 σε εξέλιξη, είναι σαφές πλέον ότι ένα σημαντικό ποσοστό αυτών που προσβλήθηκαν από τον νέο κορονοϊό, θα εμφανίσει πολυσυστηματικές εκδηλώσεις και επιπλοκές που μπορεί να διαρκέσουν εβδομάδες ή και μήνες μετά την αρχική προσβολή.
Το «μετά COVID σύνδρομο» (post-COVID στην διεθνή ιατρική ορολογία) αναγνωρίσθηκε από την ιατρική κοινότητα περί το Δεκέμβριο του 2020 και αναφέρεται στην παρουσία συμπτωμάτων που εμφανίζονται μέχρι τέσσερις (4) εβδομάδες μετά την οξεία λοίμωξη και μπορεί να διαρκέσουν ως και δώδεκα εβδομάδες μετά, ενώ ο όρος «μετά COVID σύνδρομο μακράς διάρκειας» (long COVID σύνδρομο στη διεθνή ορολογία) αναφέρεται στην παραμονή ή επανεμφάνιση ενός τουλάχιστον συμπτώματος για πάνω από δώδεκα εβδομάδες (WHO/6-10-2021). Έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες ορισμού και κατανόησης της παθογένειας του συνδρόμου, το οποίο όμως παραμένει εν πολλοίς ασαφές ως προς το μηχανισμό του.
Τα πιο συχνά συμπτώματα που αναφέρουν οι ασθενείς με long-COVID είναι η κόπωση (60-80%), η δύσπνοια (50-70%) και οι διαταραχές της μνήμης ή της συγκέντρωσης σε νοητική εργασία (50-70%).
Άλλα συχνά προβλήματα είναι ο βήχας, ο πόνος στο θώρακα, οι αρθραλγίες, οι μυαλγίες, οι κεφαλαλγίες, το αίσθημα παλμών, η ζάλη, το πυρέτιο (δέκατα), οι διαταραχές ύπνου, οι μεταβολές στην αίσθηση της όσφρησης ή της γεύσης, η τριχόπτωση, το άγχος, η κατάθλιψη και το μετατραυματικό στρες.
Οι ασθενείς που νόσησαν σοβαρά και ιδίως αυτοί που νοσηλεύθηκαν σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας έχουν σημαντικό κίνδυνο εμφάνισης πνευμονικής ίνωσης, με απρόβλεπτες για την ώρα μακροχρόνιες συνέπειες από το αναπνευστικό τους σύστημα.
Πρόσφατα, μεγάλη Αμερικανική μελέτη μακράς παρακολούθησης των ατόμων που νόσησαν κατά τα πρώτα πανδημικά κύματα, έδειξε ότι ένα χρόνο μετά τη λοίμωξη από COVID-19, οι αναρρώσαντες έχουν σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου σε σύγκριση με άτομα που δεν εκτέθηκαν στον ιό SARS-CoV-2. Η καρδιαγγειακή νόσος μπορεί να εμφανιστεί με τη μορφή ισχαιμικής καρδιοπάθειας, αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, καρδιακής ανεπάρκειας, αρρυθμιολογικών διαταραχών, θρομβοεμβολικών επεισοδίων και περικαρδίτιδας/μυοκαρδίτιδας. Ο κίνδυνος συμπεριλαμβάνει τόσο αυτούς που νόσησαν ήπια, όσο και αυτούς με σοβαρότερη νόσηση και φαίνεται ανεξάρτητος των ατομικών παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο.
Παράγοντες κινδύνου
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τη ανάδειξη πιθανών παραγόντων κινδύνου για Long-COVID. Μέχρι στιγμής, τόσο σε νοσηλευθέντες, όσο και σε μη νοσηλευθέντες για COVID-19, φαίνεται ότι το γυναικείο φύλο διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο, ενώ από πλευράς ηλικίας, τα άτομα 40-60 ετών.
Τα παιδιά έχουν μικρότερο κίνδυνο, αλλά δεν εξαιρούνται.
Μεγάλη Γερμανική μελέτη έδειξε ότι η παχυσαρκία και οι διαταραχές του μεταβολισμού μαζί με το γυναικείο φύλο έχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης Long-COVID.
Μεταξύ ατόμων που νοσηλεύθηκαν, αυτοί με τη σοβαρή νόσο, επίσης, έχουν υψηλότερο κίνδυνο.
Χρειάζεται περισσότερη μελέτη ώστε να είναι σαφές από πλευράς δημόσιας υγείας ποιοι μπορούν και πρέπει να προστατευθούν από τη μετάβαση σε χρόνια συμπτωματική νόσο. Για την ώρα, θεραπείες υπάρχουν μόνο σε ερευνητική μορφή, αλλά θα υπάρξουν σε ευρεία κλίμακα όταν τα μονοπάτια της παθογένειας της μακράς COVID-19 λοίμωξης φωτιστούν επαρκώς.
Τα ως τώρα δεδομένα, όμως, δείχνουν πόσο σημαντική είναι η αποφυγή της νόσησης με τον εμβολιασμό, αλλά και η μακροχρόνια επαγρύπνηση για μακροχρόνιες επιπλοκές από το καρδιαγγειακό σύστημα.
Διαβάστε επίσης / Καρδιο – νεφρο – ηπατομεταβολικό σύνδρομο (CKL syndrome). Το «νέο» Μεταβολικό Σύνδρομο
Για να ενημερωθείτε σχετικά με τις δράσεις μας μπορείτε να ακολουθήσετε τις σελίδες μας στο Facebook και στο Instagram!
