Ο Διαβήτης και τα μάτια σου

209

Ο διαβήτης επηρεάζει όλα σχεδόν τα συστήματα του σώματος και, βέβαια, μπορεί να επηρεάσει και τα μάτια. Οι επιπτώσεις του διαβήτη στους οφθαλμούς εμφανίζονται με διάφορους τρόπους.

Συνήθως το πιο πρώιμο σύμπτωμα οφθαλμικής βλάβης είναι η αλλαγή της διάθλασης των ματιών, με αποτέλεσμα ο ασθενής να χρειάζεται να αλλάζει βαθμούς στα γυαλιά του. Μια σημαντική αλλαγή στη διοπτρική ισχύ των βοηθητικών κρυστάλλων σε ενήλικο άτομο πρέπει να συνοδεύεται πάντα από οφθαλμολογική εξέταση, μια και υπάρχει σημαντική πιθανότητα να οφείλεται σε μεγάλες διακυμάνσεις του σακχάρου του αίματος, που έχει σαν αποτέλεσμα εξοίδηση του φακού του οφθαλμού και αλλαγή της οφθαλμικής διάθλασης π.χ. αλλαγή του βαθμού μυωπίας από μέρα σε μέρα ή από ώρα σε ώρα.

Ο διαβήτης μπορεί να επιταχύνει την εξέλιξη καταράκτου. Αυτό είναι κάτι πολύ κοινό σε διαβητικά άτομα και αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά, όπως και στους μη διαβητικούς. Βέβαια, ο θεράπων οφθαλμίατρος πρέπει να καθορίσει με προσοχή το πότε θα παρέμβει με εγχείρηση καταράκτου σε αυτούς τους ασθενείς, διότι είναι απαραίτητο να προηγηθεί της εγχείρησης η κατά το δυνατόν καλύτερη ρύθμιση, αφενός του σακχάρου του αίματος και αφετέρου τυχόν άλλων παθήσεων του οφθαλμού.

Ακόμη, ο διαβήτης μπορεί να επιβαρύνει ένα προϋπάρχον γλαύκωμα ή να προκαλέσει σε εξαιρετικά σοβαρές περιπτώσεις έναν ειδικό τύπο γλαυκώματος καταστροφικό για τον οφθαλμό, το νεοαγγειακό γλαύκωμα.

Η σημαντικότερη οφθαλμική εκδήλωση του διαβήτη παρουσιάζεται στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, το νευρικό φιλμ του ματιού, και ονομάζεται διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Η νόσος αυτή επηρεάζεται καθοριστικά από την καλή ρύθμιση του σακχάρου του αίματος και έτσι μπορεί να προληφθεί σε μεγάλο βαθμό.

Η νόσος έχει δύο μορφές που η κάθε μια περνά από διαφορετικά στάδια και οφείλεται στην προσβολή των αγγείων του αμφιβληστροειδούς. Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι η κακή ρύθμιση του σακχάρου, η υπέρταση, το κάπνισμα και τα έτη νόσησης. Στα αρχικά στάδια η όραση δεν επηρεάζεται.

Στην πρώτη μορφή, την νόσο υποστρώματος, παρουσιάζονται μικροααιμοραγίες, εξιδρώματα και διάταση των τριχοειδών του αμφιβληστροειδούς. Γίνεται δηλαδή καταστροφή μικρών αγγείων, που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική μείωση της όρασης από οίδημα, αιμορραγία και εξιδρώματα στην περιοχή της ωχράς, όπου βρίσκονται οι περισσότεροι φωτοϋποδοχείς, δηλαδή τα κύτταρα της όρασης.

Στη δεύτερη μορφή, την παραγωγική, που μπορεί να έπεται ή και όχι της υποστρώματος, λόγω ισχαιμίας του αμφιβληστροειδούς, δημιουργούνται παθολογικά αγγεία, τα νεοαγγεία, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη αιμορραγία, ινοαγγειακές μεμβράνες και τελικά ελκτική αποκόλληση αμφιβληστροειδούς και καταστροφή του οφθαλμού.

Η διάγνωση των διαβητικών βλαβών γίνεται με τακτική οφθαλμολογική παρακολούθηση που περιλαμβάνει και Βυθοσκόπηση. Αυτή είναι η άμεση επισκόπηση του αμφιβληστροειδούς. Βασική εξέταση είναι η Οπτική Τομογραφία της ωχράς(ΟCT). Αυτή θα πρέπει να γίνεται στους διαβητικούς ετησίως και αν υπάρχουν αλλοιώσεις, ανά εξάμηνο ή τρίμηνο ανάλογα. Σημαντική εξέταση επίσης είναι η Φλουοροαγγειογραφία και η Αγγειογραφία του αμφιβληστροειδούς, απαραίτητη για τον προγραματισμό LASER θεραπείας.

Η θεραπεία της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας ποικίλει, ανάλογα με τον τύπο και το στάδιο της νόσου.

Οι ενέσεις anti-VEGF (π.χ. Lucentis, Avastin) που εγχύονται τοπικά στον οφθαλμό, έχουν βελτιώσει θεαματικά τα αποτελέσματα της θεραπείας, σε συνδυασμό ή όχι με LASER.  Η φωτοπηξία με LASER είναι επίσης βασική θεραπεία της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Αυτή πρέπει να εφαρμόζεται στους σωστούς χρόνους και από ειδικούς, για να υπάρξει αποτέλεσμα.

 

Σημαντικός είναι και ο ρόλος της χειρουργικής θεραπείας για ασθενείς με σοβαρότερες βλάβες (υαλοειδεκτομή, μεμβρανεκτομή, τοποθέτηση σιλικόνης). Οι επεμβάσεις αυτές γίνονται από εξειδικευμένους χειρουργούς, με σκοπό την αποκατάσταση, συνήθως, πολύ σοβαρών επιπλοκών και έστω τη στοιχειώδη λειτουργική και ανατομική αποκατάσταση του οφθαλμού.