Συνέντευξη στην Εύα Ντελιδάκη

Νικόλαος Παπάνας

Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας

Εξωτερικό Διαβητολογικό Ιατρείο και Εξωτερικό Ιατρείο Διαβητικού Ποδιού

Β΄ Παθολογική Κλινική Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης

Αλεξανδρούπολη

1) Γιατί χρειάζεται η πληροφόρηση του κοινού σχετικά με το σακχαρώδη διαβήτη;

Η πληροφόρηση χρειάζεται για δύο λόγους: πρώτον, επειδή ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ιδιαίτερα συχνός και δεύτερον, επειδή, στην αρχή τουλάχιστον, δεν εκδηλώνονται συμπτώματα. Έτσι, μπορεί ένας άνθρωπος να έχει σακχαρώδη διαβήτη χωρίς καμία ενόχληση, ενώ τα «κλασικά» συμπτώματα (δίψα, πείνα, αυξημένη αποβολή ούρων, αδυναμία, κόπωση, απώλεια βάρους και θολή όραση) μπορεί να καθυστερήσουν πολύ. Η ανυπαρξία λοιπόν των συμπτωμάτων συνεπάγεται την καθυστέρηση της διάγνωσης, εκτός, βέβαια, αν γίνει έγκαιρος προληπτικός έλεγχος με απλή εξέταση αίματος.

2) Σε ποιους πρέπει να απευθύνεται η πληροφόρηση του κοινού;

Η πληροφόρηση πρέπει να απευθύνεται σε όλους. Ιδιαίτερα όμως πρέπει να στοχεύει δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει τα άτομα υψηλού κινδύνου στα οποία ανήκουν εκείνα με ένα η περισσότερα από τα εξής: παχυσαρκία, πρόσφατη αύξηση σωματικού βάρους, ιστορικό σακχαρώδους διαβήτη κατά την εγκυμοσύνη ή γέννηση υπέρβαρου μωρού, συγγενείς πρώτου βαθμού με σακχαρώδη διαβήτη, καθιστική ζωή και έλλειψη άσκησης, ιδίως σε ηλικία μετά τα 45 έτη. Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει τα άτομα με διεγνωσμένο σακχαρώδη διαβήτη. Σε αυτούς χρειάζεται να δοθεί έμφαση στην πρόληψη των χρόνιων επιπλοκών από τα μάτια, τα πόδια, νεφρά, την καρδιά κ.ά. Είναι πραγματικά κρίμα άνθρωποι με γνωστό σακχαρώδη διαβήτη να αρκούνται σε μια (όχι πάντα επαρκή) μέτρηση της γλυκόζης τους, χωρίς να γνωρίζουν ότι χρειάζεται πρόγραμμα τακτικής ιατρικής παρακολούθησης, καθώς και έγκαιρης διάγνωσης και παρακολούθησης επιπλοκών.

3) Ποιο το περιεχόμενο της ενημέρωσης;

Στα άτομα του γενικού πληθυσμού ο στόχος της ενημέρωσης είναι η ενθάρρυνση της άσκησης και της υγιεινής διατροφής, η αποφυγή της παχυσαρκίας και η σκοπιμότητα περιοδικής προληπτικής εξέτασης γλυκόζης αίματος, ιδίως στα άτομα υψηλού κινδύνου. Στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη χρειάζεται ευαισθητοποίηση ότι πρέπει να παρακολουθούνται συστηματικά για την πρόληψη χρόνιων επιπλοκών, ότι χρειάζεται αυστηρή ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων του ορού και ότι επιβάλλεται η διακοπή του καπνίσματος.

4) Πώς μπορούν να συμβάλουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης;

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στη διαφώτιση του κοινού, συμπεριλαμβανομένων των δύο ομάδων που προαναφέρθηκαν. Το πρόγραμμα ενημέρωσης μπορεί να υλοποιηθεί με τα εξής: α) έκδοση ενημερωτικών φυλλαδίων, β) δημοσιεύματα στον τύπο με σκοπό την ενημέρωση σχετικά με σημαντικές νέες θεραπευτικές ή διαγνωστικές εξελίξεις, γ) ολιγόλεπτα ενημερωτικά μηνύματα για χρήση στην τηλεόραση και/ή στο ραδιόφωνο, δ) εξορμήσεις ενημέρωσης του κοινού για την ανάγκη προληπτικών εξετάσεων, ε) δημοσιογραφική κάλυψη των κυριότερων ευρημάτων ιατρικών συνεδρίων και ημερίδων.

5) Πώς μπορεί να βελτιωθεί η εκστρατεία ενημέρωσης;

Η ενημέρωση μπορεί να βελτιωθεί με τη στενότερη και σταθερότερη συνεργασία μεταξύ ιατρικού κόσμου και μέσων μαζικής ενημέρωσης. Χρειάζεται συμμαχία των δύο αυτών φορέων για καλύτερη πληροφόρηση του κοινού, η οποία θα υπηρετήσει τον έγκαιρο προληπτικό έλεγχο και την έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής βοήθειας. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να καθιερωθούν συχνότερες σύντομες ενημερωτικές τηλεοπτικές εκπομπές. Επίσης θα μπορούσε να υπάρχει πιο γενναιόδωρη δημοσιογραφική προβολή των κύριων μηνυμάτων που προκύπτουν από τοπικά αλλά και διεθνή ιατρικά συνέδρια και ημερίδες. Κατά τη δημοσιοποίηση αυτών των ευρημάτων χρειάζεται, βέβαια, συνεργασία με την ιατρική κοινότητα, για να διασφαλιστεί ότι δεν παρερμηνεύονται τα μηνύματα με την απλούστερη διατύπωσή τους. Τέλος ωφέλιμη θα ήταν ο από κοινού με τους ιατρούς σχεδιασμός και η διοργάνωση εκδηλώσεων ενημέρωσης σε δημόσιους χώρους (π.χ. μέτρηση γλυκόζης).