Για το πώς επιδρά η μεσογειακή διατροφή στην υγεία, μια πολύ «δυνατή» μελέτη που λέγεται Epic με τη βοήθεια της Αντωνίας Τριχοπούλου, έδειξε συγκεκριμένα αποτελέσματα που μπορούν να βοηθήσουν όλους μας για να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα.
Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 παρακολουθούμε όπως μας είπε η κα Τριχοπoύλου τις διατροφικές συνήθειες από 30.000 Έλληνες εθελοντές (συνολικά συμμετέχουν 500.000 Ευρωπαίοι από 9 χώρες) και είχαμε τα αποτελέσματα για την υγεία τους. Κάθε φορά που παρουσίαζαν πρόβλημα και απευθύνονταν στο γιατρό τους ζήταγε να τους δώσει το ιστορικό τους. Διαπιστώθηκε, ότι όσοι ακολουθούσαν τη μεσογειακή διατροφή είχαν 26% χαμηλότερη γενική θνησιμότητα, 30% μικρότερη από καρδιαγγειακά νοσήματα και σακχαρώδη διαβήτη, καθώς και 24% από καρκίνο. Ο αγώνας για τη μεσογειακή διατροφή έχει ξεκινήσει από το 1989 και το 2003 δημοσιεύτηκαν τα πρώτα αποτελέσματα σε έγκυρο ιατρικό περιοδικό. Με αυτά τα στοιχεία η διεθνής επιστημονική κοινότητα πείσθηκε.
Πού έχετε καταλήξει; Παίζουν ρόλο οι θερμίδες, η ποιότητα της καθημερινής τροφής, η ψυχολογία, οι ώρες που τρώμε τα γεύματά μας, η ηρεμία και αν η καλή παρέα παίζει ρόλο;
Η διατροφή ενός πληθυσμού καθορίζεται από τις γευστικές του εμπειρίες, την ευαισθητοποίησή του σε θέματα υγείας και τη διαθεσιμότητα των τροφίμων. Οι γευστικές εμπειρίες στην Ελλάδα είναι εγγραμμένες στο ευρύτερο πλαίσιο της μεσογειακής διατροφής, που ανταποκρίνεται στις σύγχρονες επιταγές της σωστής διατροφής. Η διαθεσιμότητα όμως των τροφίμων αναφέρεται όχι μόνο στην εγχώρια παραγωγή, αλλά και σε τρόφιμα διακινούμενα από άλλες χώρες. Η διακίνηση με τη σειρά της, επηρεάζεται από τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Παράλληλα, η διαφήμιση ορισμένων προϊόντων μπορεί να δράσει καταλυτικά στις προτιμήσεις του καταναλωτή επηρεάζοντας έτσι τη διαθεσιμότητα.
Η πρόσφατη εμφάνιση νεοφανών τροφίμων (μεταλλαγμένα, λειτουργικά και συμπληρώματα), μπορεί να προοιωνίζει την απομάκρυνση από την παραδοσιακή διατροφή του Έλληνα είτε με τη μείωση της βιοποικιλίας είτε με την υποκατάσταση παραδοσιακών τροφίμων με καταναλωτικά κακέκτυπα.
Στο σταυροδρόμι αυτών των επιρροών και επιλογών, ο Έλληνας φαίνεται αρκετά σταθερός στις μεσογειακές του προτιμήσεις. Το πρόβλημα αφορά τη νέα γενιά, η οποία δέχεται ποικίλες επιδράσεις και συχνά αποπροσανατολίζεται. Το κατά πόσο θα εμμείνει στα “πάτρια” είναι δική μας ευθύνη.
Η νέα γενιά θα έπρεπε να είναι όχι μόνο γνώστης του παρελθόντος, αλλά και να βιώνει την παράδοση και τις ρίζες της με πρότυπα στον οικογενειακό, σχολικό και κοινωνικό περίγυρο.
Τα παιδιά πώς θα μπορούσαμε να τα μάθουμε ή να τα εκπαιδεύσουμε για να αποκτήσουν σωστές διατροφικές συνήθειες;
Ο ρόλος της διατροφής στην παιδική και εφηβική ηλικία είναι καθοριστικός για τη σωματική, νοητική, ψυχική και κοινωνική εξέλιξη του ατόμου. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι οι διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες από την παραδοσιακή ελληνική διατροφή, η οποία αποτελεί διεθνώς αναγνωρισμένο πρότυπο υγιεινής διατροφής, ακολουθώντας το δυτικό διατροφικό πρότυπο.
Το παιδί δε μπορεί ενστικτωδώς να επιλέξει μία ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή.
Η οικογένεια, το σχολείο, το φιλικό περιβάλλον και η ευρύτερη κοινωνία επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη διαμόρφωση των διατροφικών συνηθειών των παιδιών και των εφήβων.
Πώς μπορούν οι γονείς να συμβάλουν, αλλά και το σχολείο;
Ο ρόλος της οικογένειας
- Ενθαρρύνουμε και εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας να ενδιαφέρονται για την υγεία τους
- Φροντίζουμε να υπάρχουν στο σπίτι διαθέσιμες υγιεινές επιλογές τροφίμων
- Μαγειρεύουμε μαζί με τα παιδιά μας
- Όταν είναι δυνατόν, καθόμαστε μαζί με τα παιδιά μας στο τραπέζι, επιλέγουμε από τα ίδια τρόφιμα/φαγητά, ενθαρρύνουμε τη σωστή κοινωνική συμπεριφορά
- Δίνουμε το καλό παράδειγμα
Η συνεισφορά του σχολείου
- Μεσογειακή Διατροφική αγωγή (μαθήματα, εργασίες, δραστηριότητες, σχολικές εκδρομές)
- Προαγωγή σωματικής δραστηριότητας
- Παροχή πόσιμου νερού (φρέσκου, δροσερού και καθαρού)
- Χώροι κατανάλωσης φαγητού
- Διατροφική συμπεριφορά προσωπικού (role models)
- Προσοχή στην έμμεση διαφήμιση
Τα κυλικεία των σχολείων είναι ένα μεγάλο θέμα προς συζήτηση, εσείς με την εμπειρία σας πώς βλέπετε τα σημερινά γεύματα – σνάκ των παιδιών;
Η παιδική και εφηβική ηλικία αποτελεί την ιδανική περίοδο για παρέμβαση σε θέματα αγωγής υγείας σχετικά με τη διατροφή, καθώς οι διατροφικές συνήθειες («καλές» ή «κακές») διαμορφώνονται στο διάστημα αυτό και είναι πολύ δύσκολο να τροποποιηθούν αργότερα στην ενήλικη ζωή.
Η συμβολή του σχολικού κυλικείου αναφέρεται:
- Στην προστασία και προαγωγή της υγείας του μαθητικού πληθυσμού της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και
- Στη διαμόρφωση μαθητικού πληθυσμού με υγιεινές διατροφικές συνήθειες.
Το σχολικό κυλικείο θα πρέπει να λειτουργεί ως εκπαιδευτικό μέσο πρακτικής εφαρμογής των αρχών υγιεινής διατροφής.
Παρά τις πολυετείς και σημαντικές προσπάθειες των εμπλεκόμενων φορέων, σήμερα το σχολικό κυλικείο λειτουργεί, κατά κανόνα, ως εμπορική επιχείρηση χωρίς να προσφέρει τα κατάλληλα τρόφιμα για την υγιεινή διατροφή των παιδιών και των εφήβων.
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι μια κατάσταση που …. τη γνωρίζετε από γνωστούς, φίλους ή από μελέτη;
Και από γνωστούς και από μελέτη.
Αν περνούσε από το χέρι σας ώστε να μπορείτε να επηρεάσετε την πολιτεία, τι πιστεύετε ότι θα μπορούσε να γίνει, ώστε να μεγαλώνουν από δω και πέρα υγιείς πολίτες;
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι αναγκαίος ο σχεδιασμός και η εφαρμογή μίας ολοκληρωμένης συνολικής πολιτικής για την παροχή αγωγής υγείας σε θέματα διατροφής. Αναπόσπαστο μέρος της πολιτικής αυτής αποτελεί το σχολικό κυλικείο.
