Ο Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί μια χρόνια νόσο, η οποία δυστυχώς δεν θεραπεύεται. Δύναται όμως, με τις σύγχρονες θεραπευτικές τεχνικές να ρυθμιστεί αποτελεσματικά, έτσι ώστε το άτομο που πάσχει από ΣΔ να μην κινδυνεύει από τις επιπλοκές της νόσου και να μπορεί να ζήσει όπως ένα άτομο που δεν πάσχει. Εδώ και χρόνια, στόχος των ερευνητών είναι να μπορέσουν να βρουν έναν τρόπο ώστε να χορηγούν την ινσουλίνη από το στόμα, χωρίς την ανάγκη τρυπήματος. Πόσο κοντά βρσκόμαστε σε αυτόν τον στόχο;

Η παθοφυσιολογία της νόσου ορίζει και τη θεραπεία της. Ο ΣΔ αποτελεί ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από διαταραχή στο μεταβολισμό της γλυκόζης, η οποία οφείλεται σε έλλειψη ινσουλίνης (ορμόνης που εκκρίνεται από το πάγκρεας). Στο ΣΔ τύπου Ι τα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν την ινσουλίνη καταστρέφονται κι έτσι παρατηρείται πλήρης έλλειψη της ορμόνης. Στον ΣΔ τύπου ΙΙ, που οφείλεται σε προοδευτική μείωση της έκκρισης της ινσουλίνης από τα β-κύτταρα του παγκρέατος, παρατηρείται συνδυασμός έλλειψης ινσουλίνης και αντίσταση στην δράση της στους περιφερικούς ιστούς.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στον υποθυρεοειδισμό, όπου ο θυρεοειδής αδένας υπολειτουργεί και οδηγεί σε έλλειψη της θυροξίνης (ορμόνης του θυρεοειδούς). Η θυροξίνη όμως δίνεται σε μορφή χαπιού μία φορά ημερησίως, ενώ η ινσουλίνη δύναται να χορηγηθεί μόνο ως ενέσιμη αγωγή. Επίσης, απαιτείται δόση βραδείας ινσουλίνης για τη ρύθμιση του σακχάρου νηστείας και δόσεις ταχείας ινσουλίνης, για μετά τα γεύματα. Πόσο μαγικό θα ήταν λοιπόν ένα χάπι ινσουλίνης ή γενικά μια θεραπεία από το στόμα! Θα άλλαζε την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής για εκατομμύρια ασθενείς με διαβήτη!

Έχει περάσει σχεδόν ένας αιώνας από την ανακάλυψη της ινσουλίνης το 1921. Έκτοτε, η αναζήτηση μιας άλλης μορφής χορήγησης της ορμόνης, εκτός της ενέσιμης, αποτελεί μία πρόκληση για τους ερευνητές. Η χορήγησή της από το στόμα, αν γίνει εφικτή, θεωρείται η πιο φυσιολογική οδός, καθώς η απορρόφησή της μέσω της πυλαίας φλέβας προς το ήπαρ, μιμείται καλύτερα την παγκρεατική ινσουλινική έκκριση.

Ταξιδεύοντας πίσω στο χρόνο, κάνουμε μια πρώτη στάση στο 1930, όπου γίνονται οι πρώτες προσπάθειες χωρίς επιτυχία, λόγω διάσπασης του μορίου από τα πεπτικά ένζυμα. Έκτοτε, όλες οι έρευνες έχουν επικεντρωθεί στην προφύλαξη της ινσουλίνης κατά τη διαδρομή της μέσα στο γαστρεντερικό σωλήνα και στη βελτίωση της διέλευσης του μορίου της στην αιματική ροή.

Το 2008 παρουσιάστηκε ένα χάπι ινσουλίνης απο την ORAMED, που κατόρθωσε να “συσκευάσει” την ινσουλίνη σε νανοσωματίδια λιπιδίων, προστατεύοντάς την από τη διαδικασία της πέψης. Ωστόσο το κόστος της σχετικής κλινικής μελέτης θεωρήθηκε απαγορευτικό.

Το 2015, η εταιρεία Novo Nordisk εκπόνησε μελέτη για ένα χάπι ινσουλίνης (η πρώτη τυχαιοποιημένη διπλή-τυφλη σε φάση ΙΙ), η οποία δεν προχώρησε σε επόμενη φάση γιατί οι δόσεις της ινσουλίνης που απαιτήθηκαν ήταν τεράστιες και μη εμπορικά βιώσιμες για το ευρύ κοινό. Ας μην ξεχνάμε και την κυκλοφορία της εισπνεόμενης ινσουλίνης στο παρελθόν, που αποσύρθηκε λόγω σημαντικών παρενεργειών.

Πρόσφατα παρουσιάστηκε ένα χάπι-κάψουλα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη χορήγηση δόσεων ινσουλίνης από το στόμα. Πρόκειται για μία κάψουλα, η οποία φέρει βελόνα, η κορυφή της οποίας είναι φτοιαγμένη από συμπιεσμένη παγωμένη ινσουλίνη που απελευθερώνεται κατά την επαφή της με το τα τοιχώματα του στομάχου. Οι ερευνητές, εμπνευσμένοι από το σχήμα ενός είδους χελώνας της Αφρικής, σχεδίασαν κατά τέτοιο τρόπο την κάψουλα, ώστε ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο φθάνει στο στομάχι, να προσανατολίζεται μόνη της, ώστε η βελόνα να έρχεται σε επαφή με το τοίχωμα του στομάχου.Το τελευταίο δεν φέρει υποδοχείς πόνου κι έτσι οι ερευνητές θεωρούν ότι η επαφή της βελόνας με το στομάχι δεν θα γίνεται αντιληπτή από τους ασθενείς.Το φάρμακο βρίσκεται σε ερευνητικό επίπεδο και δεν έχει προχωρήσει σε κλινική μελέτη.

Συμπερασματικά, δε νομίζω ότι μπορούμε να ξέρουμε πόσο κοντά ή πόσο μακριά βρισκόμαστε στο χάπι-end του διαβήτη. Μάλλον όμως βρισκόμαστε πολύ κοντά σε ένα διαφορετικό …happy end για το ΣΔ τύπου Ι, χάρη στην αντλία ινσουλίνης -γλυκαγόνης, το λεγόμενο τεχνητό πάγκρεας, που αναμένεται σύντομα.

Ο ΣΔ είναι ένα χρόνιο πολυπαραγοντικό νόσημα με πολύπλοκους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς, που μπορεί όμως να ρυθμιστεί άριστα μέσω της καλής συνεργασίας ασθενούς και θεράποντα ιατρού. Σήμερα, η επιστήμη κατέχει αρκετά, αποτελεσματικά θεραπευτικά εργαλεία, που σε συνδιυασμό με τη σωστή διατροφή και την άσκηση είναι ικανά να ρυθμίσουν τη νόσο και σε αρκετές περιπτώσεις να προλάβουν ακόμη και την εκδήλωσή της.

Διαβάστε επίσης / Έρχεται το ανδρικό αντισυλληπτικό!

Για να ενημερωθείτε σχετικά με τις δράσεις μας μπορείτε να ακολουθήσετε τις σελίδες μας στο Facebook και στο Instagram!