Κάθε χρόνο ο εγκέφαλός μας «γερνάει», ακριβώς όπως και τα υπόλοιπα κύτταρα του οργανισμού μας. H μνήμη είναι από τα πρώτα εγκεφαλικά δεδομένα που χάνεται μεγαλώνοντας. Στην Ελλάδα, 160.000 άνθρωποι νοσούν σήμερα από τη μάστιγα του Αλτσχάιμερ. Μέχρι το 2050, υπολογίζεται ότι ένας στους 85 ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη θα ζει με τη νόσο.

Πώς αλλάζει ο εγκέφαλος με την πάροδο του χρόνου;

Με την πάροδο του χρόνου, ο εγκέφαλος συρρικνώνεται κατά 0,2% ετησίως, ξεκινώντας από την ηλικία των 20 ετών. Το οξειδωτικό στρες είναι ο σημαντικότερος παράγοντας ελάττωσης της νοητικής και πνευματικής λειτουργίας. Ο εγκέφαλος είναι ιδιαίτερα ευάλωτος στην οξειδωτική βλάβη, που προκαλείται από περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως τα συντηρητικά τροφίμων, ο καπνός του τσιγάρου, οι ρύποι, το στρες, η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ και η μη ισορροπημένη διατροφή.

Μπορεί η διατροφή να γίνει η ασπίδα ενάντια στους «εχθρούς» του μυαλού μας;

Λιπαρά ψάρια:

Τα λιπαρά ψάρια (σολομός, σαρδέλα, σκουμπρί, κολιός, ρέγγα) είναι τροφές πλούσιες σε ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία είναι απαραίτητα για τον οργανισμό, εφόσον δεν μπορεί να τα συνθέσει μόνος του. Τα ω-3 λιπαρά οξέα προστατεύουν τους νευρώνες από τη συγκέντρωση χοληστερόλης και κορεσμένων λιπαρών, ενισχύουν την παροχή οξυγόνου στον εγκέφαλο και αποτελούν βασικό συστατικό της μυελίνης, της λεπτής εξωτερικής μεμβράνης που καλύπτει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Όπως αναφέρεται σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Neurology» το 2014, άτομα που είχαν υψηλότερα επίπεδα ω-3 λιπαρών οξέων στον οργανισμό τους είχαν μεγαλύτερο όγκο εγκεφάλου σε προχωρημένη ηλικία, κάτι το οποίο μεταφράζεται σε 1 ως 2 επιπλέον χρόνια νοητικής υγείας.

Αμυλούχα προϊόντα:

Αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας για τον εγκέφαλο, γιατί παρέχουν γλυκόζη, το βασικό καύσιμό του. Όμως, αμυλούχα επεξεργασμένα τρόφιμα, που στερούνται των φυτικών τους ινών, όπως λευκό ψωμί, πατάτα, ρύζι αυξάνουν απότομα το σάκχαρο στο αίμα και «μπλοκάρουν» τη λειτουργία του εγκεφαλικού κυττάρου. Αντίθετα, τα πλούσια σε ίνες δημητριακά (βρώμη, μη αποφλοιωμένο ρύζι, πολύσπορο ψωμί) διασπώνται αργά και αυξάνουν σιγά-σιγά τα επίπεδα γλυκόζης, ενώ περιέχουν βιταμίνες του συμπλέγματος B, που ενισχύουν το νευρικό σύστημα.

Ξηροί καρποί:

Περιέχουν ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα, μαγνήσιο, φολικό οξύ, ψευδάργυρο, βιταμίνη Ε, Β6 και Β2. Περίπου 25 γραμμάρια καρύδια την ημέρα, μας παρέχουν σημαντική ποσότητα ω-3 λιπαρών οξέων και βιταμίνης E, ένα από τα πιο ισχυρά λιποδιαλυτά αντιοξειδωτικά που απαιτούνται, προκειμένου να διατηρηθεί η ακεραιότητα της κυτταρικής μεμβράνης των νευρώνων.

Μεσογειακή δίαιτα:

Χαρακτηρίζεται από υψηλό περιεχόμενο σε ψάρια, φρούτα, όσπρια, λαχανικά και ελαιόλαδο. Έρευνες έχουν δείξει ότι η μεσογειακή διατροφή προστατεύει από την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ. Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Neurology» το 2015, τα ηλικιωμένα άτομα που είχαν υψηλότερη προσκόλληση στη μεσογειακή διατροφή είχαν υψηλότερες τιμές στον όγκο εγκεφάλου, στο συνολικό όγκο της φαιάς ουσίας και στον όγκο της λευκής ουσίας. Η προληπτική δύναμη της Μεσογειακής δίαιτας κατά της ασθένειας, φαίνεται να οφείλεται στο σύνολο των περιεχομένων της και όχι σε ένα από τα συστατικά της.  Η πληθώρα των αντιοξειδωτικών ενώσεων που προσφέρει είναι εξαιρετικά ωφέλιμη για τα αγγεία του εγκεφάλου και μειώνει τη φλεγμονή. Το γεγονός αυτό, συμβάλλει στη διατήρηση διαχρονικά, μιας καλύτερης κατάστασης του εγκεφάλου.