Θεραπεία με Υπερβαρικό Οξυγόνο (ΘΥΒΟ) είναι η αναπνοή 100% Οξυγόνου εντός ειδικού χώρου – θαλάμου αποσυμπίεσης, όπου η περιβάλλουσα πίεση αυξάνεται σε επίπεδο άνω της μίας (1) ατμόσφαιρας (πίεση στο επίπεδο της θάλασσας).

Η αναπνοή 100% Οξυγόνου σε πίεση 1 Ατμόσφαιρας ή η έκθεση μεμονωμένων περιοχών του σώματος σε Οξυγόνο ΔΕΝ αποτελούν Θεραπεία με Υπερβαρικό Οξυγόνο.

Η ΘΥΒΟ χρησιμοποιείται διεθνώς από ετών για τη θεραπεία του «διαβητικού ποδιού» με πολύ καλά αποτελέσματα. Οι παθήσεις του άκρου ποδός είναι ανάμεσα στις πιο επώδυνες επιπλοκές του διαβήτη και περιλαμβάνουν ποικίλες οντότητες, όπως νευροπάθεια, αγγειοπάθεια, νευροαρθροπάθεια, έλκος, λοίμωξη κα. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων έχουν προηγηθεί φαινόμενα από την μικροαγγειοπάθεια και την τοπική υποξία (πολύ συχνά εμφανίζεται έλκος, πληγή που δεν επουλώνεται). Το τραύμα (έλκος) στο «διαβητικό πόδι» δεν εμφανίζεται αυτόματα, αλλά ξεκινά λόγω τραυματισμού που περνά απαρατήρητος από τον ασθενή. Το προσβεβλημένο πόδι δεν έχει την αντίστοιχη αίσθηση του πόνου λόγω της νευροπάθειας. Ξέροντας πως οι περιβάλλοντες ιστοί στο διαβητικό πόδι είναι υποξικοί, είναι επόμενο και φυσικό να βοηθούνται σημαντικά αυτά τα προβλήματα από τη Θεραπεία με Υπερβαρικό Οξυγόνο, κάτι που θεωρείται σήμερα δεδομένο και αποδεδειγμένο από πολλές μελέτες. Επιπρόσθετα, ορισμένα αντιβιοτικά, παρουσιάζουν συνέργεια με το οξυγόνο που μόνο αυτή η θεραπεία μπορεί να προσφέρει σε υποξικές (και άρα ανθεκτικές στη λοίμωξη) περιοχές.

Στους ιστούς, φυσιολογικά, η μερική πίεση του Οξυγόνου κυμαίνεται στα 50-80 mmHg. Εισπνοή 100% Οξυγόνου εντός Υπερβαρικού Θαλάμου σε πίεση 2,2 Ατμοσφαιρών, ανεβάζει το διαθέσιμο Οξυγόνο στα 1600 mmHg, εκ των οποίων 1000-1500 mmHg μερική πίεση Οξυγόνου είναι διαθέσιμη στους ιστούς. Παρότι το διαθέσιμο τελικό ποσό Οξυγόνου είναι σημαντικά χαμηλότερο από αυτό, παραμένει αρκετά υψηλό σε σχέση με αυτό της απλής αναπνοής αέρα.

Για την επαρκή άμυνα και επούλωση, τα μακροφάγα και οι ινοβλάστες χρειάζονται μερικές πιέσεις Οξυγόνου άνω των 30 mmHg και αυτό δεν επιτυγχάνεται στο υποξικό – διαβητικό έλκος (στα χρόνια τραύματα πέφτει κάτω από 20 mmHg). Από την άλλη πλευρά, η σύνθεση κολλαγόνου εξαρτάται από την επάρκεια οξυγόνου. Έχει φανεί, πως μερική πίεση οξυγόνου 250 mmHg οδηγεί στη μέγιστη παραγωγή κολλαγόνου. Αυτή η «ποσότητα» Οξυγόνου είναι πολύ πάνω του φυσιολογικού και μπορεί να επιτευχθεί μόνο κατά τη Θεραπεία με Υπερβαρικό Οξυγόνο.

Μελέτες έχουν δείξει πως η προσθήκη του Υπερβαρικού Οξυγόνου στην κλασική αντιμετώπιση του διαβητικού έλκους οδηγεί σε μεγάλο ποσοστό στην εξάλειψη των μικροβίων οδηγώντας σε αρνητικές καλλιέργειες, σε σχέση με την κλασική αντιμετώπιση μόνο. Σε ασθενείς με διαβητική γάγγραινα, η προσθήκη του Υπερβαρικού Οξυγόνου οδήγησε σε θεαματικά ποσοστά επούλωσης σε σχέση με όσους δεν έλαβαν πρόσθετα αυτή τη θεραπεία. Σε άλλη μελέτη ασθενών με διαβητικά έλκη, οι οποίοι αντιμετωπίσθηκαν από Χειρουργό με σχολαστικό καθαρισμό και όπου χρειάστηκε Αγγειοχειρουργική παρέμβαση, η προσθήκη του Υπερβαρικού Οξυγόνου είχε τα εξής αποτελέσματα: Αυξημένη αγγειογένεση με μετρήσιμα επίπεδα Οξυγόνου στους ιστούς σημαντικά αυξημένα μετά το τέλος των συνεδριών και σημαντική ελάττωση της ανάγκης για ακρωτηριασμό σαν οριστική θεραπεία.

Όσον αφορά την οικονομική ανταποδοτικότητα της θεραπείας (στοιχείο που παρουσιάζει ιδιαίτερη σημασία σήμερα πια), έχει φανεί πως η αποτελεσματικότητα του Υπερβαρικού Οξυγόνου στην επούλωση των διαβητικών-χρόνιων ελκών υπερκαλύπτει τα έξοδα για αυτή τη θεραπεία. Έχει αναφερθεί ελάττωση κόστους φροντίδας έως και 20% με την προσθήκη της ΘΥΒΟ, όπως επίσης και συνολικά ελαττωμένη νοσηρότητα. Και όλα αυτά, χωρίς να «προσμετρήσουμε» το κοινωνικό και ψυχολογικό όφελος από τη βελτίωση ποιότητας ζωής.

Θεραπεία με Υπερβαρικό Οξυγόνο

Η υπεροξία που επιτυγχάνεται κατά την Υπερβαρική Οξυγονοθεραπεία έχει πολλές θετικές επιδράσεις στο «διαβητικό πόδι» που οδηγούν στην επιτυχή έκβαση και στις περισσότερες περιπτώσεις επούλωση, καθώς:

• Προκαλεί αγγειοσύσπαση ελαττώνοντας το οίδημα.
• Επαυξάνει τη «φονική» ικανότητα των λευκοκυττάρων ενάντια στους μικροοργανισμούς.
• Αυξάνει την παραγωγή κολλαγόνου μέσω των ινοβλαστών και προάγει τη νέο-αγγειογένεση (δημιουργία νέων μικρών αγγείων), δημιουργώντας συνθήκες αποτελεσματικής μικροκυκλοφορίας, τόσο στο πάσχον όσο και στο «υγιές» (χωρίς εμφανές έλκος – πληγή) πόδι.
• Έχει μικροβιοκτόνο και μικροβιοστατική δράση, ενώ παρουσιάζει συνέργεια με κάποια αντιβιοτικά.

Συνοψίζοντας, η ΘΥΒΟ χρησιμοποιείται με επιτυχία σε όλο το φάσμα των προβλημάτων του «διαβητικού ποδιού», ειδικά σε περίπτωση που:

1. έχει εμφανισθεί έλκος στον άκρο πόδα. Ταχεία και αποτελεσματική επούλωση είναι μεγάλης σημασίας, ενώ η νεοαγγειογένεση που επιφέρει η Υπερβαρική Οξυγονοθεραπεία βοηθά σε βάθος χρόνου,

2.  εμφανισθούν σημεία ισχαιμίας στο πόδι,

3.   υπάρχει λοίμωξη μαλακών μορίων στο πόδι με ή/και χωρίς εμφανές έλκος,

4.  έχει διαγνωσθεί οστεομυελίτιδα, σε συνδυασμό με αντιβιοτικά,

5.  υπάρχει αρθροπάθεια Charcot, για ανακούφιση συμπτωμάτων και βελτίωση κινητικότητας για αποφυγή επιπλοκών.