Το μέλημα κάθε γιατρού είναι να διατηρήσει την ακεραιότητα των άκρων σε κάθε ασθενή. Όμως σε κάποιες περιπτώσεις σοβαρού τραυματισμού ή άλλων παθήσεων, όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης και διάφορες μορφές κακοηθειών, ο ακρωτηριασμός παραμένει μια απολύτως ενδεδειγμένη λύση και η συχνότητα αυτή, δυστυχώς, συνέχεια αυξάνει. Υπολογίζεται ότι ένα μέλος κάτω άκρων ακρωτηριάζεται λόγω διαβήτη κάθε 30 δευτερόλεπτα, παγκοσμίως.
Ο ρόλος της αποκατάστασης στα άτομα με ακρωτηριασμό των κάτω άκρων είναι το σπουδαιότερο κομμάτι της επανένταξής τους στο κοινωνικό σύνολο. Η επιλογή του τεχνικού μέλους που θα εφαρμοστεί είναι σημαντικός παράγοντας για την ποιότητα της ζωής του πάσχοντα. Οι προθέσεις, γενικά, διαχωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες. Στις βαδιστικού τύπου, που είναι κατάλληλες για την καθημερινή δραστηριότητα και τις αθλητικές προθέσεις, που προσφέρουν στον χρήστη ιδιαίτερες ικανότητες στη σοβαρή αθλητική του εμπλοκή. Είναι διαφορετικός ο τρόπος αντιμετώπισης ενός τραυματικού ακρωτηριασμού από έναν ακρωτηριασμό λόγω διαβήτη. Έτσι, δεν πρέπει να παραβλέψουμε τα προβλήματα που παρουσιάζουν τα διαβητικά κολοβώματα και οι διαβητικοί ασθενείς, όπως νευροπάθεια, που οδηγεί σε όχι καλή αισθητικότητα του μέλους και τα προβλήματα και οι διαταραχές στις αρθρώσεις που πολλές φορές οδηγούν στην οστεοαρθρίτιδα.
Η επιστήμη και η τεχνολογική εξέλιξη των προσθετικών μηχανισμών έχει προχωρήσει και συνεχώς εξελίσσεται. Πέρα από τους μηχανισμούς των αρθρώσεων, εξίσου σημαντική είναι και η επιλογή των υλικών που έρχονται σε άμεση επαφή με το δέρμα στην περιοχή του κολοβώματος. Ανάλογα με την ευαισθησία της περιοχής επιλέγουμε το ανάλογο υλικό, με το ανάλογο πάχος και την ανάλογη πυκνότητα. Τέτοια υλικά είναι η σιλικόνη, το πολυπροπυλένιο, διάφορα θερμοπλαστικά υλικά και άλλα. Στη βασική δομή μιας πρόθεσης τα χρησιμοποιούμενα υλικά είναι το τιτάνιο, το ανοξείδωτο ατσάλι, το αλουμίνιο, το κάρμπον, η σιλικόνη, καθώς και σύγχρονα συνθετικά υλικά, όπως είναι τα θερμοπλαστικά, η πολυουρεθάνη και το πολυπροπυλένιο. Επίσης, σύγχρονα υλικά χρησιμοποιούνται στην εξωτερική εμφάνιση, ώστε να πλησιάζεται η εμφάνιση του φυσιολογικού δέρματος.
Το πιο σημαντικό τμήμα σε μια πρόθεση είναι η θήκη, το σημείο δηλαδή που έρχεται σε επαφή με το ανθρώπινο σώμα. Πρέπει να είναι ανατομική, να παρέχει τρία σημεία στήριξης και να σταθεροποιεί το κολόβωμα μέσα στη θήκη, χωρίς τριβές και χωρίς μετακίνηση. Ιδιαίτερη σημασία έχει η ισχιακή στήριξη στη μηριαία πρόθεση και κάτω από τον επιγονατιδικό σύνδεσμο στην κνήμη. Το υλικό επαφής είναι η κάλτσα σιλικόνης που για τα διαβητικά κολοβώματα έχουν ιδιαίτερη σημασία, ενώ συμπληρωματικός τρόπος συγκράτησης είναι η βαλβίδα αναρρόφησης. Στην αποφόρτιση των δυνάμεων στη θήκη βοηθούν κάποιοι μηχανισμοί που ονομάζονται αποσβεστήρες κραδασμών.
Η εξέλιξη των προθέσεων ακολουθεί τις ανάγκες της εποχής. Βλέπουμε άτομα, τα οποία μετά από έναν ακρωτηριασμό να γίνονται ακόμα πιο δυνατοί και πιο δραστήριοι και πολλοί από αυτούς με υψηλές διακρίσεις και επιδόσεις στα αθλητικά δρώμενα. Και όλα αυτά γιατί η τεχνολογία τους δίνει αυτή τη δυνατότητα.
Τα αρθρούμενα στοιχεία μιας πρόθεσης είναι το πέλμα και το γόνατο. Από την πρόθεση με ένα πολύ απλό δυναμικό πέλμα περίπου δυο 10ετίες πριν, έχουμε φτάσει σήμερα σ’ ένα ηλεκτρονικό πέλμα που παρέχει στο χρήστη μια συνεχή επαφή με το έδαφος (ανάλογα με την κλίση του εδάφους), δίνοντάς του μια συνεχή σταθερότητα και απόσβεση κραδασμών ακόμα κι όταν ο χρήστης βαδίζει σε ανώμαλο έδαφος, καθώς η ευθυγράμμιση του πέλματος γίνεται ηλεκτρονικά με βάση το τακούνι του παπουτσιού. Τα αθλητικά γεωδυναμικά πέλματα είναι κατασκευασμένα από carbon fiber υψηλής αντοχής παρέχοντας ελάσματα ώθησης και αλτικότητας.
Τα προθετικά γόνατα ταξινομούνται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με το μήκος και με την κλινική εικόνα του κολοβώματος. Πρόκειται για μια αυτοματοποιημένη συσκευή που προσομοιάζει την κίνηση της άρθρωσης του γόνατος. Ξεκινώντας από τα πολύ απλά μηχανικά γόνατα πριν κάποιες 10ετίες, σήμερα η επιστήμη έχει εξελίξει το προσθετικό γόνατο να συμβαδίζει σε γωνία κάμψης και ταχύτητας με το φυσιολογικό. Ο τεχνικός με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή ρυθμίζει την ταχύτητα κάμψης-έκτασης, τη γωνία κάμψης του γόνατος, καθώς και τη δυναμική του πέλματος. Μια ακόμα δυνατότητα που παρέχουν στο χρήστη τα προθετικά ηλεκτρονικά γόνατα, είναι η δυνατότητα εναλλαγής προγράμματος από το βαδιστικό στο αθλητικό.
Ο Ορθοπεδικός Χειρουργός σε συνεργασία με τον εξειδικευμένο τεχνικό προθετικού μέλους θα επιλέξει την κατάλληλη πρόθεση για τον ασθενή.
Το μέλλον της ρομποτικής στη προθετική είναι η εμφύτευση αισθητήρων στο κεντρικό κολόβωμα, ώστε οι κινήσεις του γόνατος και της ποδοκνημικής να ακολουθούν τη σύσπαση των μυών.
