Σακχαρώδης Διαβήτης και Καρδιοπάθειες: Αξίζει η πρόληψη;

391

Σύμφωνα με μεγάλο αριθμό μελετών, οι συνηθέστερες επιπλοκές που προκαλούνται από τον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 (Σ.Δ.2) αλλά και οι πιο επικίνδυνες για τη ζωή των ασθενών είναι οι καρδιαγγειακές. Αυτό συμβαίνει διότι η υπεργλυκαιμία, δηλαδή η αυξημένη συγκέντρωση σακχάρου στο αίμα, σε συνδυασμό με την υψηλή πηκτικότητα του αίματος που παρατηρείται σε άτομα με διαβήτη επιβαρύνουν τόσο τα αγγεία όσο και την ίδια την καρδιά.

Ακόμα και πριν την εμφάνιση του Σ.Δ.2, στο στάδιο που έχει αναπτυχθεί προδιαβήτης, υπάρχει καρδιαγγειακός κίνδυνος και μάλιστα διπλάσιος σε σχέση με ένα υγιές άτομο. Ο προδιαβήτης είναι εξίσου επικίνδυνος με τον διαβήτη και χαρακτηριστικό του είναι οι ελαφρώς αυξημένες τιμές σακχάρου αλλά όχι σε επίπεδο τέτοιο που να θεωρηθεί ως Σ.Δ.2 και να απαιτεί θεραπεία. Απαιτείται, όμως ιδιαίτερη συμμόρφωση στις υγιεινο-διαιτητικές οδηγίες για τον Σ.Δ.2.

Συνεπώς, ο Σ.Δ.2 είναι συνυφασμένος με την εμφάνιση καρδιοπαθειών. Να αναφέρουμε ότι ως καρδιοπάθεια λογίζεται κάθε ασθένεια που πλήττει την καρδιά και τα αγγεία, με κυριότερες τη στεφανιαία νόσο, την καρδιακή ανεπάρκεια και την αρτηριακή υπέρταση.

Λαμβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω, γίνεται εύκολα αντιληπτή η τεράστια σημασία που έχει η έγκαιρη έναρξη θεραπείας του Σ.Δ.2 ή του προδιαβήτη στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιοπαθειών. Σημαντικό ρόλο στην πρόληψη έχει πέρα από τη διακοπή του καπνίσματος και του αλκοόλ, η συστηματική σωματική άσκηση αλλά και η ισορροπημένη υγιεινή διατροφή. Ιδιαίτερα τα παχύσαρκα άτομα με αυξημένο δείκτη μάζας σώματος(ΒΜΙ), άνω των 30 kg/m2, πρέπει να κάνουν προσπάθειες για απώλεια βάρους (το ΒΜΙ υπολογίζεται αν διαιρέσουμε το βάρος δια του ύψους εις το τετράγωνο).

Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε σχεδόν 10.000 ενήλικες που είχαν διαγνωσθεί με προδιαβήτη, η υιοθέτηση ήπιας καθημερινής άσκησης οδήγησε σε μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών επεισοδίων. Συγκεκριμένα, φάνηκε πως καθημερινό περπάτημα διάρκειας 20 λεπτών  είχε ως αποτέλεσμα 10%  λιγότερα περιστατικά εμφάνισης καρδιοπαθειών κατά τη διάρκεια παρακολούθησης για 6 χρόνια. Τα θετικά αποτελέσματα είναι εμφανή ανεξάρτητα από το σωματικό βάρος και ανεξάρτητα εάν ήδη είχε προηγηθεί κάποια καρδιοπάθεια. Δηλαδή τα θετικά αποτελέσματα είναι εμφανή τόσο στην πρωτογενή όσο και στη δευτερογενή πρόληψη.(1)

 

Όσον αφορά τη διατροφή, έρευνα που έγινε στο Ηνωμένο Βασίλειο κατέληξε πως ασθενείς που ακολούθησαν υγιεινή διατροφή κατά το πρώτο έτος μετά την διάγνωση Σ.Δ.2 είχαν μειωμένη εμφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων. (2) Μάλιστα, υπάρχουν διάφορες μελέτες που κάνουν ιδιαίτερη μνεία στη Μεσογειακή δίαιτα ως σημαντικό βήμα στην προσπάθεια πρόληψης των καρδιοπαθειών. Εδώ να σημειωθεί πως η Μεσογειακή δίαιτα εστιάζει στην

  1. κατανάλωση τροφίμων με φυτική προέλευση όπως φρούτα και λαχανικά, προϊόντα ολικής αλέσεως και ξηροί καρποί (μη επεξεργασμένοι).
  2. αντικατάσταση του βουτύρου (κεκορεσμένο λίπος) με υγιεινά λιπαρά (πολυακόρεστα και μονοακόρεστα) ο κύριος εκπρόσωπος των οποίων είναι το ελαιόλαδο.
  3. χρήση βοτάνων και μπαχαρικών στα φαγητά αντί για αλάτι
  4. περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος (λίγες φορές το μήνα) και προτίμηση κοτόπουλου και θαλασσινών (τουλάχιστον 2 φορές εβδομαδιαίως)
  5. περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου κρασιού ως μόνη επιτρεπτή μορφή αλκοόλ.

 

Όμως, αξίζει να σημειωθεί πως η στενή σύνδεση μεταξύ Σ.Δ.2 και Καρδιοπαθειών είναι αμφίδρομη και η προΰπαρξη μιας καρδιαγγειακής νόσου μπορεί και αυτή με τη σειρά της να οδηγήσει σε Σ.Δ.2 Ειδικότερα, τον Αύγουστο του 2015 δημοσιεύθηκε εκτεταμένη μελέτη κατά τη διάρκεια της οποίας αναλύθηκαν στοιχεία από περίπου 100.000 καρδιοπαθείς ασθενείς που νοσηλεύθηκαν σε νοσοκομεία της Δανίας. Βρέθηκε πως άτομα που πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια κινδυνεύουν σοβαρά να παρουσιάσουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Ενώ, όσο πιο προχωρημένο είναι το στάδιο της καρδιακής ανεπάρκειας, τόσο υψηλότερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη. Αυτή η γνώση αποτελεί σημαντικό στοιχείο στα χέρια των ιατρών καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις, ο κίνδυνος είναι πλέον γνωστός και μπορεί να προληφθεί. (3)

Συμπερασματικά, η πρόληψη είναι απαραίτητη και μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια, ιδιαίτερα όσον αφορά την εμφάνιση επικίνδυνων καρδιοπαθειών σε μια ευαίσθητη ομάδα της κοινωνίας όπως είναι οι πάσχοντες από Σ.Δ.2 ή αυτοί που ανήκουν στη σφαίρα των προδιαβητικών. Οι παραπάνω ασθενείς, εάν δεν λαμβάνουν τις ανάλογες προφυλάξεις, είναι υψηλού ρίσκου για την εμφάνιση συμπλόκων νόσων, ήτοι Σ.Δ.2 και καρδιοπαθειών, με σαφώς υψηλότερο ποσοστό νοσηρότητας και θνησιμότητας.