Ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1   (συνήθως αρχίζει από παιδική ή σχετικά μικρή ηλικία) ή τύπου 2 (ηπιότερος, εμφανίζεται σε ενήλικες και συχνά σχετίζεται με παχυσαρκία) αποτελεί μια διαταραχή του μεταβολισμού, που η συχνότητά της υπολογίζεται στο8-9% του συνολικού πληθυσμού στην Ελλάδα.

Οι κυριότερες επιπλοκές του Διαβήτη είναι:
υπέρταση
ισχαιμική καρδιοπάθεια
αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια
νεφρική ανεπάρκεια
περιφερική νευρίτιδα
αμφιβληστροειδοπάθεια

Το κάπνισμα, ανάμεσα στο σύνολο των δυσμενών επιπλοκών που προκαλεί στον ανθρώπινο οργανισμό, σχετίζεται και με τον Διαβήτη με πολλούς τρόπους και μηχανισμούς, που συνεχώς απασχολούν την τρέχουσα έρευνα και τη Διεθνή Βιβλιογραφία.

Κατ’ αρχήν, η χρήση κάθε είδους προϊόντων καπνού προάγει την ίδια την εμφάνιση του Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2, που είναι και ο συχνότερος. Οι μηχανισμοί αυτής της επίδρασης του καπνίσματος έχει αποδειχθεί ότι σχετίζονται με την αντοχή στην ινσουλίνη και με τον μεταβολισμό της γλυκόζης στα κύτταρα.

Στις ΗΠΑ, υπολογίζεται ότι το 12% των συνολικών περιπτώσεων Διαβήτη τύπου 2 προκαλείται από το κάπνισμα. Εάν η αναλογία αυτή μεταφερθεί στην Ελλάδα, όπου έχουμε περίπου 800.000 περιπτώσεις διαγνωσμένου ή αδιάγνωστου Διαβήτη, συμπεραίνεται ότι οι 100.000 από αυτές έχουν την αιτία τους στο κάπνισμα. Την τελευταία πενταετία, μάλιστα, έχει με πολλές μελέτες αποδειχτεί ότι ακόμα και η έκθεση σε παθητικό κάπνισμα ευθύνεται για πρόκληση Σακχαρώδους Διαβήτη.

Ακόμη και το έμβρυο, που εκτίθεται σε παθητικό κάπνισμα από μητέρα που καπνίζει η ίδια ή το περιβάλλον της, έχει αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσει Διαβήτη τυπου 2 όταν ενηλικιωθεί.

Ο Διαβήτης της κύησης και αυτός προάγεται από το ενεργητικό ή παθητικό κάπνισμα.

Οι επιπλοκές του Διαβήτη, που περιγράφηκαν στην αρχή, συμβαίνουν με υπερδεκαπλάσια συχνότητα στους καπνιστές. Και πρώτα από όλες η υπέρταση και οι αγγειοπάθειες.

Η επιβαρυντική επίδραση του καπνίσματος στα αγγεία έχει μελετηθεί εκτενέστατα. Είναι γνωστό ότι προκαλεί αύξηση των τριγλυκεριδίων και μείωση της HDL (προστατευτική χοληστερίνη) του αίματος. Η συγκεκριμένη αυτή μεταβολική επίδραση, σε συνδυασμό με αύξηση του σωματικού βάρουs, υπέρταση και άθροιση λίπους στην κοιλιακή, ιδίως, χώρα, αποτελεί τη βάση του μεταβολικού συνδρόμου, που είναι πολύ γνωστός παράγοντας κινδύνου για στεφανιαία νόσο και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.

Ιδιαίτερα έχει μελετηθεί και αποδειχθεί η επίδραση του καπνίσματος στην πρόκλησηνεφρικής βλάβης από Σακχαρώδη Διαβήτη. Από την ήπια λευκωματουρία μέχρι τη νεφρική ανεπάρκεια, όλες οι βλάβες των νεφρών επιδεινώνονται με τη χρήση προϊόντων καπνού.

Εξίσου επιβαρυντικά δρα το κάπνισμα και στις περιφερικές νευρίτιδες και στηναμφιβληστροειδοπάθεια των διαβητικών.

Τελικά, η εμφάνιση πρωίμου θανάτου από τις επιπλοκές του Διαβήτη στουs βαρείs καπνιστές διπλασιάζεται και φαίνεται να αυξάνει ανάλογα με την ημερήσια κατανάλωση τσιγάρων.

Το συμπέρασμα είναι ότι οι πάσχοντες από αυτό που συχνά χαρακτηρίζεται ως “ήπιος” Σακχαρώδης Διαβήτης έχουν ένα σαφή λόγο, πολύ περισσότερο από κάθε άλλο άνθρωπο, να διακόψουν το κάπνισμα. Όμως και η διακοπή αυτή έχει μια σημαντική ιδιαιτερότητα:

Συνιστάται να γίνει με συνθήκες αυστηρής παρακολούθησης του σωματικού βάρους, που δεν πρέπει να αυξηθεί, αντίθετα μάλιστα, πολλές φορές ίσωs πρέπει και αυτό να μειωθεί για λόγους ευρύτερης αντιμετώπισης του Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2.

Πηγή: Περιοδικό “Τα χρώματα του διαβήτη”, τεύχος 4, σελ.24-25.