Πολλές ενδιαφέρουσες ανακοινώσεις τόσο για τους επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με το διαβήτη, όσο και για τα άτομα με ΣΔ έγιναν και φέτος στη διάρκεια της ετήσιας συνάντησης της Ευρωπαϊκής Εταιρείας για τη Μελέτη του Διαβήτη, που πραγματοποιήθηκε την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου στο Βερολίνο.

Κυρίαρχο γεγονός του συνεδρίου, με άμεσες επιπτώσεις στην καθημερινή θεραπευτική κλινική πρακτική ήταν η δημοσιοποίηση των νέων κατευθυντήριων οδηγιών σχετικά με τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2. Η προηγούμενη έκδοση παρόμοιων οδηγιών είχε γίνει το 2015 (επικαιροποιείται κάθε 3 χρόνια).

Σύμφωνα με τις νέες οδηγίες, η ασθενοκεντρική προσέγγιση της θεραπείας αναβαθμίζεται (έναντι της γλυκοκεντρικής προσέγγισης).

Μετά τη μετφορμίνη, που αποτελεί και στις νέες οδηγίες την 1η επιλογή, η επόμενη επιλογή αν ο ασθενής παραμένει αρρύθμιστος βασίζεται στην ύπαρξη ή όχι εγκατεστημένης καρδιαγγειακής νόσου.

Αν ο ασθενής έχει ιστορικό εγκατεστημένης καρδιαγγειακής νόσου (π.χ. έμφραγμα του μυοκαρδίου ή Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο), η επιλογή πρέπει να γίνει ανάμεσα σε φάρμακα με αποδεδειγμένη ωφέλεια: Στους αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1 (ενέσιμα προϊόντα εκ των οποίων μόνο η λιραγλουτίδη κυκλοφορεί στη χώρα μας) ή στους αναστολείς των SGLT-2 (συμμεταφορέων γλυκόζης και νατρίου- στην ομάδα αυτή ανήκουν η εμπαγλιφλοζίνη όσο και η καναγλιφλοζίνη που κυκλοφορούν στη χώρα μας). Η 2η ομάδα έχει προτεραιότητα, ειδικά αν υπάρχει καρδιακή ανεπάρκεια ή νεφρική νόσος γιατί έχει και αποδεδειγμένη νεφροπροστασία.

Στα άτομα χωρίς εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο αλλά με κίνδυνο υπογλυκαιμιών ή πρόβλημα παχυσαρκίας, τα φάρμακα αυτά έχουν επίσης προτεραιότητα.

Φάρμακα που προκαλούν υπογλυκαιμίες, όπως η ινσουλίνη και οι σουλφονυλουρίες υποχωρούν σημαντικά στις θέσεις προτίμησης – ειδικά οι τελευταίες παραμένουν επιλογή, κυρίως για λόγους οικονομικούς (χαμηλού κόστους θεραπεία).

Οι νέες οδηγίες αναφέρονται επίσης λεπτομερώς στην ανάγκη αλλαγής του τρόπου ζωής με έμφαση στην απώλεια βάρους και τη διαχείριση της παχυσαρκίας, συμπεριλαμβανομένης της μεταβολικής χειρουργικής.

Όσον αφορά στην επιλογή της κατάλληλης διατροφής, οι νέες κατευθυντήριες γραμμές αναγνωρίζουν ότι «δεν υπάρχει ενιαία αναλογία υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λίπους που είναι βέλτιστη για όλα τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2».

Μεγάλες μελέτες

Στο συνέδριο ανακοινώθηκαν, επίσης, τα αποτελέσματα δύο μεγάλων μελετών με φάρμακα, με στόχο την απόδειξη της καρδιαγγειακής τους ασφάλειας.

Η 1η από αυτές, με το όνομα CARMELINA, απέδειξε ότι η χορήγηση λιναγλιπτίνης (κυκλοφορεί και στην Ελλάδα) είναι απόλυτα ασφαλής όταν χορηγείται σε άτομα υψηλού κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο.

Η λιναγλιπτίνη χορηγείται χωρίς αλλαγή στο δοσολογικό της σχήμα, σε όλα τα στάδια της νεφρικής ανεπάρκειας. Στη μελέτη αυτή, εξετάστηκε και η επίδρασή της στην εξέλιξη της νεφρικής νόσου που αποδείχθηκε ουδέτερη.

Η δεύτερη, με το όνομα HARMONY, απέδειξε ότι η χορήγηση αλμπιγλουτίδης (δεν κυκλοφορεί) προσφέρει μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών νοσημάτων στα άτομα με ΣΔ και υψηλό κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο. Το φάρμακο αυτό είναι ενέσιμο, χορηγείται μια φορά την εβδομάδα και ανήκει στην ίδια κατηγορία με τη λιραγλουτίδη και τη σεμαγλουτίδη που έχουν επίσης αποδείξει καρδιαγγειακή προστασία. Τα αποτελέσματα αυτά υποδεικνύουν πιθανώς ότι ολόκληρη η κατηγορία έχει ευνοϊκές δράσεις.

Eντυπωσιακά αποτελέσματα ανακοινώθηκαν και από τη χρήση ενός πειραματικού ακόμα ενέσιμου φαρμάκου με διπλή δράση σε υποδοχείς τόσο GLP-1 όσο και GIP (διπλή ινκρετινική δράση). Το φάρμακο αυτό μείωσε την HbA1c κατά 2.4% και το σωματικό βάρος έως 11.3 κιλά! Οι επιδράσεις αυτές ήταν πολύ καλύτερες από αυτές της ντουλαγλουτίδης που είναι αγωνιστής των υποδοχέων μόνο της GLP-1 (φάρμακο που ήδη κυκλοφορεί με θεαματικά αποτελέσματα και χορηγείται μια φορά εβδομαδιαίως σε ενέσιμη μορφή).

Φύλαξη ινσουλίνης

Μια σημαντική πληροφορία για τους ασθενείς που χρησιμοποιούν την ινσουλίνη ως θεραπεία ήλθε από μελέτη του πανεπιστημιακού νοσοκομείου Charité του Βερολίνου, η οποία έδειξε, ότι συχνά οι συνθήκες φύλαξης, ακόμη και στο ψυγείο, «ξεφεύγουν» από την επιθυμητή θερμοκρασία των 2 έως 8 βαθμών, με αποτέλεσμα να αμφισβητείται η δραστικότητά της, όταν χρησιμοποιείται.

Συζητήθηκαν, τέλος, οι μελέτες της «πραγματικής ζωής» όπως ονομάζονται- μελέτες δηλαδή που βασίζονται σε δεδομένα από μεγάλες βάσεις δεδομένων ασθενών (από ασφαλιστικές εταιρείες, συστήματα υγείας, φαρμακευτικές ενώσεις κ.λπ.) που αξιοποιούνται συμπληρωματικά με τα αποτελέσματα μεγάλων τυχαιοποιημένων κλινικών μελετών.

Μια τέτοια μελέτη, η CVD REAL, παρουσίασε εντυπωσιακά δεδομένα «πραγματικής ζωής» για την αποτελεσματικότητα των αναστολέων SGLT-2. Τα φάρμακα της κατηγορίας (π.χ. δαπαγλιφλοζίνη, καναγλιφλοζίνη και εμπαγλιφλοζίνη) αναδείχθηκαν ως φάρμακα που μειώνουν την ολική θνητότητα και τη νοσηλεία για καρδιακή ανεπάρκεια.