Ο όρος υπογλυκαιμία χρησιμοποιείται για να περιγράψει την παθολογική κατάσταση κατά την οποία τα επίπεδα της γλυκόζης, δηλ. του σακχάρου στο αίμα, μειώνονται κάτω του φυσιολογικού, συνήθως χαμηλότερα από 70 mg/dl. Η πρόληψη είναι η καλύτερη αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας. Προτεραιότητα έχει η εκπαίδευση. Το διαβητικό άτομο είναι ο πρωταγωνιστής στην πρόληψη και αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας, όμως ουσιαστική είναι η βοήθεια των συγγενών, φίλων ή/και συναδέλφων, οι οποίοι θα πρέπει να γνωρίζουν τι να κάνουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης.

Μάθετε να αναγνωρίζετε τα συμπτώματα

Η εμφάνιση της υπογλυκαιμίας συνοδεύεται από μια πλειάδα συμπτωμάτων, τα οποία διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Τα πιο συχνά συμπτώματα, που εμφανίζονται πρώτα είναι: ταχυπαλμία, νευρικότητα, τρόμος (τρεμούλιασμα), εφίδρωση, πείνα, μυρμήγκιασμα. Οφείλονται στην έκκριση ορμονών π.χ. αδρεναλίνης, με σκοπό τη διόρθωση του σακχάρου στο αίμα. Αν τα αρχικά συμπτώματα δεν γίνουν αντιληπτά ή αγνοηθούν εμφανίζεται μια πιο επικίνδυνη κατάσταση, που ονομάζεται σοβαρή υπογλυκαιμία και οφείλεται στη μη κανονική τροφοδοσία του εγκεφάλου με γλυκόζη. Στα συμπτώματα της σοβαρής υπογλυκαιμίας περιλαμβάνονται η δυσκολία στη σκέψη, η παράξενη συμπεριφορά, η δυσκολία στην ομιλία και την όραση, η εξάντληση και η αδυναμία πνευματικής συγκέντρωσης, η σύγχυση, οι σπασμοί, το κώμα.

Καθοριστική σημασία έχει ο έλεγχος του σακχάρου στο αίμα. Ο καλύτερος τρόπος για να τεκμηριωθεί η υπογλυκαιμία είναι να μετρηθεί το σάκχαρο τη στιγμή υπάρχουν τα συμπτώματα. Οι μετρητές γλυκόζης (μηχανάκια) δίνουν μια καλή εικόνα της πορείας του σακχάρου στη διαχείριστη της υπογλυκαιμίας.

Σε μερικά άτομα, ωστόσο, κυρίως με ιστορικό Διαβήτη τύπου 1 και λιγότερο τύπου 2, λόγω της συνυπάρχουσας διαβητικής νευροπάθειας, η αντίληψη των αρχικών συμπτωμάτων κάποιες φορές απουσιάζει. Τα άτομα αυτά εμφανίζουν μεγάλο κίνδυνο εμφάνισης συμπτωμάτων σοβαρής υπογλυκαιμίας.

«Ο κανόνας του 15»

Όταν υπάρχουν συμπτώματα υπογλυκαιμίας και πλήρεις τις αισθήσεις, θα πρέπει να μετρηθεί αμέσως το σάκχαρο στο αίμα. Αν είναι κάτω από 70 mg/dl ή υπάρχουν συμπτώματα υπογλυκαιμίας χωρίς δυνατότητα μέτρησης του σακχάρου είναι απαραίτητο να χορηγηθούν 15 γραμμάρια υδατανθράκων. Περιμένουμε 15 λεπτά και εξετάζουμε ξανά το σάκχαρο. Αν η μέτρηση δείξει πάλι κάτω από 70 mg/dl χορηγούνται ξανά 15 γραμμάρια υδατανθράκων.

15 γραμμάρια υδατάνθρακες περιέχονται σε 2-3 κουταλάκια ζάχαρη ή μέλι, ½ φλιτζάνι τσαγιού σακχαρούχο αναψυκτικό (όχι λάιτ, στέβια, zero), 3 ταμπλέτες γλυκόζης, ½ φλιτζάνι τσαγιού χυμό χωρίς ζάχαρη, 3 φακελάκια ζάχαρη από αυτά που βρίσκει κανείς στις καφετέριες. Αποφύγετε τη σοκολάτα, τα γλυκά με λάδι ή βούτυρο γιατί η απορρόφηση της γλυκόζης θα καθυστερήσει.

Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται μέχρι οι τιμές να ανέβουν πάνω από αυτό το όριο. Στη συνέχεια, χορηγούμε ελαφρά τροφή π.χ. λίγο ψωμί, τοστ για την αποφυγή επιδείνωσης της υπογλυκαιμίας. Αν η υπογλυκαιμία οφείλεται σε καθυστέρηση γεύματος, είναι σημαντικό να δοθεί αμέσως το γεύμα.

Σε περίπτωση λιποθυμίας, απώλειας των αισθήσεων, κώμα (σοβαρή υπογλυκαιμία) απαιτείται άμεση διόρθωση του σακχάρου από κάποιο άτομο του περιβάλλοντος. Σε καμιά περίπτωση, δεν πρέπει δοθεί στερεά τροφή ή υγρό από το στόμα. Στις περιπτώσεις αυτές, η χορήγηση γλυκαγόνης είναι αποτελεσματική, ακίνδυνη, χορηγείται ενδομυϊκά ή υποδόρια και αυξάνει το σάκχαρο σε 10-20 λεπτά. Για τη χορήγησή της δεν χρειάζονται ειδικές γνώσεις. Αν χρειαστεί, μπορεί να επαναληφθεί σε μισή ώρα. Στη συνέχεια, αν ανακτηθούν οι αισθήσεις χορηγείται αμέσως χυμός ή κάποιο κολατσιό π.χ. ψωμί με τυρί. Σε διαφορετική περίπτωση, πρέπει να ζητηθεί άμεση ιατρική φροντίδα (ενδοφλέβια χορήγηση γλυκόζης, γλυκαγόνης). Νοσοκομειακή φροντίδα χρειάζεται και σε υπογλυκαιμία από σουλφονυλουρίες, αφού συχνά είναι παρατεταμένες και υποτροπιάζουν.

Η υπογλυκαιμία, στις περισσότερες των περιπτώσεων, είναι ένα δυσάρεστο συμβάν χωρίς συνέπειες. Όμως, μπορεί να καταστεί επικίνδυνη, αν συνυπάρχουν άλλα προβλήματα π.χ. ιστορικό εμφράγματος ή αν το άτομο με διαβήτη βρίσκεται σε επικίνδυνο για αυτόν και τους άλλους περιβάλλον π.χ. οδηγεί αυτοκίνητο.

Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η καλύτερη αντιμετώπιση της υπογλυκαιμίας είναι η πρόληψή της. Αυτό μπορεί να γίνει με επιτυχία αν το άτομο με διαβήτη και οι άνθρωποι που τον αγαπούν έχουν ενημερωθεί – εκπαιδευτεί σωστά.

Ποιοι κινδυνεύουν να εμφανίσουν υπογλυκαιμία;

Η υπογλυκαιμία είναι συχνή όταν υπάρχει πλεόνασμα ινσουλίνης στον οργανισμό (υπερβολική δόση ινσουλίνης ή δισκίων π.χ. σουλφονυλουριών).

Συνήθως εμφανίζεται λόγω ανεπαρκούς πρόσληψης υδατανθράκων στα γεύματα, καθυστερημένης πρόσληψης ή απουσίας γεύματος, σωματικής άσκησης χωρίς τροποποίηση της δόσης ινσουλίνης ή της διατροφής, κατανάλωσης οινοπνεύματος χωρίς τη λήψη τροφής ή σε παθολογικές καταστάσεις, όπως π.χ. η νεφρική ανεπάρκεια.

Διαβάστε επίσης / Εβδομαδιαία ινσουλίνη. Πόσο κοντά είμαστε;

Για να ενημερωθείτε σχετικά με τις δράσεις μας μπορείτε να ακολουθήσετε τις σελίδες μας στο Facebook και στο Instagram!