Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι χρόνια διαταραχή του μεταβολισμού των σακχάρων και της ανεπαρκούς δράσης της ινσουλίνης. Η μακροχρόνια συνεχόμενη παρακολούθηση και θεραπεία είναι απαραίτητες.
Όμως, είναι δυνατόν να υπάρξει απαλλαγή από τα φάρμακα και το διαβήτη;
Νέα στοιχεία από μελέτη που ανακοινώθηκε στο Lancet το Δεκέμβρη του 2017, δείχνουν ότι πολλοί από τους συμμετέχοντες είχαν ύφεση της νόσου και σταμάτησαν να παίρνουν φάρμακα. Ύφεση σημαίνει, ότι η HbA1c (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη) είναι <6,5 χωρίς να χρειάζονται φάρμακα.
Στόχος της μελέτης ήταν να αξιολογήσει εάν η εντατική διαχείριση βάρους στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας φροντίδας θα επιτύγχανε την ύφεση του διαβήτη τύπου 2 σε υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς.
Η μελέτη συμπεριέλαβε άτομα ηλικίας 20-65 ετών που είχαν διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 2 κατά τα τελευταία 6 χρόνια, είχαν δείκτη μάζας σώματος 27-45 kg / m2 και δεν λάμβαναν ινσουλίνη. Η παρέμβαση περιελάμβανε την απομάκρυνση των αντιδιαβητικών και αντιυπερτασικών φαρμάκων, τη συνολική διαιτητική αντικατάσταση από υποκατάστατα γεύματος, (825-850 kcal / ημέρα ) για 3 έως 5 μήνες, τη σταδιακή επανεισαγωγή τροφής (2-8 εβδομάδες) και τη δομημένη υποστήριξη για μακροχρόνια διατήρηση της απώλειας βάρους.
Σχεδόν το ήμισυ των ατόμων που προσχώρησαν στο πρόγραμμα πρωτοβάθμιας φροντίδας για τη διαχείριση βάρους δεν είχαν πλέον διαβήτη τύπου 2 στους 12 μήνες, ενώ τα ποσοστά απαλλαγής ήταν ακόμη υψηλότερα μεταξύ εκείνων που έχασαν περισσότερο βάρος. Μεταξύ των ατόμων που έχασαν 15 κιλά ή περισσότερο, για παράδειγμα, το 86% είχε ύφεση του διαβήτη τους.
Αντίστοιχη κλινική μελέτη που εκπονήθηκε στα Διαβητολογικά Κέντρα του Τζανείου και Λαϊκού Νοσοκομείου στην Αθήνα, συμπεριέλαβε 79 διαβητικούς ασθενείς 18-65 ετών, με ΒΜΙ (δείκτη μάζας σώματος) >30, με διάγνωση ΣΔ >1 έτος και HbA1c >6.5.
40 ασθενείς εντάχθηκαν σε υποθερμιδική δίαιτα χαμηλού γλυκαιμικού φορτίου (LGID) και 39 εντάχθηκαν στη μέθοδο EURODIET (VLCD/PSMF), όπου 8 εβδομάδες ακολούθησαν τις φάσεις 1 και 2 (κετογονικά στάδια, με μερική υποκατάσταση γευμάτων) και 14 εβδομάδες τη φάση 3 (σταδιακή επανεισαγωγή της τροφής σε 4 στάδια έως τη μεσογειακή διατροφή).
Το 96,7% των ασθενών της ομάδας VLCD/PSMF μείωσαν ή σταμάτησαν τα αντιδιαβητικά δισκία, σε σχέση με το 46,9% της άλλης ομάδας. Στην ομάδα VLCD/PSMF, μειώθηκαν σημαντικά οι μονάδες ινσουλίνης (από 60±32 σε 28±12 IU/ημέρα, p=0.022), μια ασθενής σταμάτησε τελείως την ινσουλινοθεραπεία.
Η εφαρμογή του διατροφικού πρωτοκόλλου είναι εύκολη, δεν χρειάζεται ζύγισμα τροφών, στη φάση αντικατάστασης των γευμάτων υπάρχει μεγάλη ποικιλία, ακόμη και γλυκών γεύσεων. Βιολογικοί μηχανισμοί που ενεργοποιούνται από την απόκριση του οργανισμού στο σχεδιασμό του διαιτολογίου οδηγούν σε υψηλό κορεσμό και εξάλειψη της πείνας, αύξηση της ευεξίας και της ενεργοποίησης μηχανισμών αντιοξείδωσης.
Συμπερασματικά, η εφαρμογή πολύ χαμηλών θερμίδων, επαρκών πρωτεϊνών, κετογονικής δίαιτας (VLCD/PSMF) ακολουθούμενη από μια μεσογειακή LCD χαμηλού γλυκαιμικού φορτίου διατροφή, αποτελεί βέλτιστη επιλογή με μεταβολικά οφέλη για τους παχύσαρκους διαβητικούς τύπου 2, καθώς οδηγεί:
✓ Σε μεγαλύτερη απώλεια βάρους.
✓ Σε καλύτερο γλυκαιμικό και λιπιδαιμικό προφίλ.
✓ Σε μεγαλύτερη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
✓ Μείωση ή διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής.
Όμως, η ρύθμιση του βάρους δεν αρκεί αν δεν υπάρξει αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς. Σκοπός να κρατήσει κάποιος τον έλεγχο του βάρους του και της υγείας του μακροχρόνια, χρησιμοποιώντας την τροφή του ως «φάρμακο». Η αλλαγή της συμπεριφοράς είναι μέρος του διατροφικού πρωτοκόλλου, ώστε να ξέρουμε τι να φάμε, πώς να το συνδυάσουμε και γιατί.
Tip: Μια σημαντική διατροφική στρατηγική είναι να καταναλώνουμε μια πλούσια πράσινη σαλάτα με μια κουταλιά της σούπας λάδι, στην αρχή του γεύματός μας και αφού την τελειώσουμε να συνεχίσουμε στο γεύμα μας. Αυτό, μειώνει την ταχύτητα απορρόφησης των σακχάρων και μειώνει τη γευματική αύξηση του σακχάρου (η οποία ευθύνεται για αύξηση των καρδιακών επεισοδίων), ενώ παράλληλα το πάγκρεας θα χρειαστεί να παράξει λιγότερη ινσουλίνη. Αν θέλουμε να έχουμε ακόμη καλύτερο έλεγχο στο σάκχαρό μας, μπορούμε να εφαρμόσουμε και τη στρατηγική: Τρώω τους υδατάνθρακες στο τέλος του γεύματος.
Βιβλιογραφία:
Vlachos D., Ganotopoulou A. ,Stathi C., Koutsovasilis A., Diakoumopoulou E., Doulgerakis D., Tentolouris N., Melidonis A., Katsilambros N., (2011), ‘A low-carbohydrate protein sparing modified fast diet compared with a low glycaemic index reduced calorie diet in obese type 2 diabetic patients’, Abstract No: A-11-2443-EASD: Lisbon
Prof Michael EJ Lean, MD†, Wilma S Leslie, PhD,Alison C Barnes, PGDip, Naomi Brosnahan, PGDip et al, Primary care-led weight management for remission of type 2 diabetes (DiRECT): an open-label, cluster-randomised trial, The Lancet, Published: 05 December 2017
Alpana P Shukla, Jeselin Andono, Samir H Touhamy, Anthony Casper,
Radu G Iliescu, Elizabeth Mauer, Yuan Shan Zhu, David S Ludwig,
Louis J Aronne, Carbohydrate-last meal pattern lowers postprandial glucose and insulin excursions in type 2 diabetes, BMJ Open Diab Res Care 2017
