Τα άτομα με διαβήτη (ΣΔ) πρέπει να φροντίζουν τα πόδια τους καθόσον, λόγω της νευροπάθειας που υπάρχει στο ΣΔ, μπορεί να μην καταλάβουν ότι τα έχουν τραυματίσει και δυστυχώς, η επούλωση στο διαβήτη είναι πολύ πιο δύσκολη.

Οι λοιμώξεις του ποδιού είναι συχνές σε άτομα με ΣΔ και μάλιστα αποτελούν μέρος μιας οντότητας που αναφέρεται σαν «διαβητικό πόδι». Ξεκινούν από ένα έλκος («πληγή») που οφείλεται στη διαβητική νευροπάθεια και τη διαβητική αρτηριοπάθεια. Το έλκος μολύνεται και αν δεν προσεχθεί μπορεί να ακολουθήσει ακρωτηριασμός.  Για αυτό τα άτομα με ΣΔ οφείλουν να προσέχουν ιδιαιτέρως τα πόδια τους και για κάθε πρόβλημα να απευθύνονται στον ιατρό.

1. Ελέγχετε τα πόδια σας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ (γιά κοκκινίλες, τραυματισμούς), με την βοήθεια καθρέφτη για τα πέλματα, αν χρειάζεται ή με τη βοήθεια κάποιου ατόμου από το περιβάλλον σας.

Επειδή όλα ξεκινούν από μια πληγή στο πόδι που γίνεται λόγω της διαβητικής νευροπάθειας (δεν καταλαβαίνει κανείς τον πόνο, το κάψιμο και άλλα βλαβερά ερεθίσματα) ή της αρτηριοπάθειας, δεν πρέπει κανείς να το ριψοκινδυνεύει. Με τον έλεγχο μπορεί να ανακαλύψει κάποιος μια βλάβη που δεν την έχει αντιληφθεί όταν έγινε. Εάν υπάρχουν προβλήματα κινητικότητας (δεν μπορεί το άτομο να σηκώσει τα πόδια αρκετά), ο καθρέφτης θα βοηθήσει. Επίσης, σε περίπτωση προβλημάτων όρασης, θα βοηθήσει κάποιο πρόσωπο του περιβάλλοντος.

1. Κόβετε τα νύχια σας προσεκτικά και ΙΣΙΑ στις γωνίες.

Το βαθύ κόψιμο, ιδίως στις γωνίες, δημιουργεί τραυματισμούς. Από εκεί μπορεί να εισέλθουν τα μικρόβια που κατοικούν στο δέρμα μας και να δημιουργήσουν παρωνυχία.

1. Χρησιμοποιείτε ενυδατική κρέμα (αλλά ΟΧΙ ανάμεσα στα δάχτυλα).

Η ξηρότητα του δέρματος προδιαθέτει σε «σκασίματα» (πληγές), τα οποία μπορεί να επιμολυνθούν από τα εκατομμύρια μικρόβια που ζουν επάνω στο δέρμα μας.  Η ενυδατική κρέμα προστατεύει.  Όμως, αν την βάλουμε ανάμεσα στα δάκτυλα, δημιουργείται υγρασία που ευνοεί την ανάπτυξη μυκήτων.

1. Μην κόβετε ΠΟΤΕ τους κάλους.  Μη χρησιμοποιείτε χημικές ουσίες (ακόμα και αν συνιστώνται για τους κάλους) ή μεταλλικά αντικείμενα (μόνο φυσική ελαφρόπετρα στην ανάγκη).

Κίνδυνος τραυματισμού, λόγω έλλειψης αισθήματος πόνου. Κίνδυνος χημικού εγκαύματος. Τα περισσότερα προϊόντα για κάλους γράφουν «Να μη χρησιμοποιούνται από διαβητικά άτομα».  Όμως, ακόμη και αν δεν το γράφουν, απαγορεύονται.

1. Μη μουλιάζετε τα πόδια σας – όχι ποδόλουτρα!

Στο μουλιασμένο δέρμα του ποδιού δημιουργούνται πιο εύκολα σκισίματα (πληγές).  Επίσης, κάποια μικρόβια, όπως η ψευδομονάδα, αγαπούν τα νερά.

1. Αποφεύγετε θερμοφόρες και σχετικές ηλεκτρικές συσκευές στα πόδια.  Μην πλησιάζετε πολύ θερμαντικές πηγές (π.χ. σόμπες, τζάκι). Το ζεστό νερό στο μπάνιο να το δοκιμάζετε ΠΡΩΤΑ με το χέρι.

Διαβητική νευροπάθεια. Μπορεί το άτομο να πάθει έγκαυμα από υπερβολική θερμότητα, που δεν είναι σε θέση να την καταλάβει και να προφυλαχθεί. Τα χέρια είναι πιο ασφαλή για δοκιμή, γιατί δεν εμφανίζουν συχνά περιφερική νευροπάθεια.

1. Μη βαδίζετε ΠΟΤΕ ξυπόλητοι (ούτε στην παραλία). Μη φοράτε ποτέ παπούτσια χωρίς κάλτσες.

Λόγω της διαβητικής νευροπάθειας, το άτομο δεν έχει αίσθηση του πόνου και μπορεί να πατήσει κάποιο επικίνδυνο αντικείμενο (γυαλί, καρφί), χωρίς να πονέσει για να το καταλάβει. Στην παραλία, δυνατόν η άμμος να είναι καυτή και να προκαλέσει έγκαυμα. Οι κάλτσες δίνουν ένα βαθμό προστασίας.

1. Φορέστε άνετα παπούτσια (αθλητικά κατά προτίμηση) με βαμβακερές κάλτσες (άσπρες). Τα καινούργια παπούτσια να τα φοράτε λίγο-λίγο για να τα συνηθίσετε.

Τα αθλητικά παπούτσια είναι μελετημένα για να προστατεύουν τα πόδια. Οι βαμβακερές κάλτσες απορροφούν τον ιδρώτα και την υγρασία, ενώ οι νάιλον εμποδίζουν το πόδι να αναπνέει. Το άσπρο χρώμα επιτρέπει να φανεί πιο εύκολα το αίμα από κάποιον τραυματισμό. Τα καινούργια παπούτσια δε θα φορεθούν ποτέ πολλές ώρες από την αρχή, γιατί λόγω της νευροπάθειας δε θα γίνει αντιληπτό ότι το άτομο το «χτύπησε» το παπούτσι να το βγάλει. Η αγγλοσαξονική έκφραση «my feet are killing me» που λέγεται όταν κάποιος υποφέρει από πόνο από μη άνετα παπούτσια, δεν ισχύει σε άτομα με διαβήτη.

1. Ελέγχετε το εσωτερικό των παπουτσιών (με τα μάτια και ΜΕ ΤΟ ΧΕΡΙ ΣΑΣ) καθημερινά πριν τα φορέσετε.

Πάλι η νευροπάθεια. Υπάρχει περίπτωση να έχει πέσει αντικείμενο στο παπούτσι (χάπι, νόμισμα) ή να προεξέχει κάποιο καρφάκι και το διαβητικό άτομο να μην αισθανθεί την παρουσία του.

1. Για οποιοδήποτε πρόβλημα επικοινωνήστε ΑΜΕΣΑ με το γιατρό.

Επειδή η πλειοψηφία των ακρωτηριασμών που δεν οφείλονται σε τροχαία ή άλλα ατυχήματα γίνονται σε διαβητικά άτομα και επειδή όλα ξεκινούν από μια πληγή στο πόδι, δεν πρέπει κανείς να το ριψοκινδυνεύει. Όταν ένα άτομο με διαβήτη παρατηρήσει κάτι περίεργο στα πόδια του (κοκκίνισμα, πληγή, φουσκάλα, κτλ), πρέπει να απευθυνθεί αμέσως στο γιατρό του.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ για περισσότερη μελέτη

1. Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (American Diabetes Association). http://www.diabetes.org
2. Μακρυλάκης Κ. Λιάτης Σ, Δαφούλας Γ, Μπενρουμπή Μ, Αθανασοπούλου Ε, Ribeiro R, Kronsbein P, εκ μέρους του Manage Care Study Group. Ζώντας με το διαβήτη: Μπορώ να τα καταφέρω! Εγχειρίδιο αυτοδυνάμωσης ασθενών. Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία, Αθήνα 2016
3. Λούπα Χ, Δώνου Α. Απλές, καθημερινές συμβουλές για τα άτομα με διαβήτη. Αθήνα 2011 (διατίθεται από το Ιατρείο Διαβητικού Ποδιού «Δημήτρης Βογιατζόγλου» της νοσοκομειακής μονάδας Αμαλία Φλέμιγκ)