Φυσιολογική θεωρείται η εντερική κινητικότητα όταν υπάρχουν μία έως τρεις κενώσεις ημερησίως και οπωσδήποτε περισσότερες από τρεις κενώσεις την εβδομάδα.
Δυσκοιλιότητα θεωρείται η μείωση της συχνότητας της κένωσης του εντέρου σε λιγότερο από τρείς φορές την εβδομάδα. Δυσκοιλιότητα, επίσης, θεωρείται η αποβολή σκληρών κοπράνων σε συνδυασμό με έντονη προσπάθεια και αίσθημα ατελούς κένωσης του εντέρου.
ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ- ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ
Η δυσκοιλιότητα δεν είναι νόσος, αλλά σύμπτωμα. Είναι τρεις φορές συχνότερη στις γυναίκες από τους άνδρες.
Στο δυτικό κόσμο είναι συχνό σύμπτωμα και το 20% των ενηλίκων πάσχει από δυσκοιλιότητα, ενώ στην ηλικία των 75 ετών το ποσοστό ανεβαίνει στο 40%.
Στον ελληνικό χώρο, σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες, έχει διαπιστωθεί ότι τουλάχιστον το 10% του πληθυσμού πάσχει από δυσκοιλιότητα.
ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ- ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Για την ανάπτυξη δυσκοιλιότητας σημαντικό ρόλο παίζει η δίαιτα και ο τρόπος διαβίωσης. Σημαντικοί παράγοντες θεωρούνται ο περιορισμός κινητικότητας, η μείωση στην πρόσληψη φυτικών ινών, η χρόνια λήψη φαρμάκων και ο σακχαρώδης διαβήτης.
Η δυσκοιλιότητα διακρίνεται σε ιδιοπαθή (άγνωστης αιτιολογίας) και δευτεροπαθή, που δυνατόν να προκαλείται από καρκίνο παχέος εντέρου, παθήσεις του πρωκτού (αιμορροϊδοπάθεια, ραγάδες), σακχαρώδη διαβήτη, υποθυρεοειδισμό, νευρολογικά νοσήματα (σκλήρυνση κατά πλάκας, Parkinson, αγγειακό εγκεφαλικό), φάρμακα (σίδηρος, αντιφλεγμονώδη, αντιόξινα, αντικαταθλιπτικά, αντιδιαρροϊκά), κύηση και ευερέθιστο έντερο.
ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ- ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Για τη διάγνωση της δυσκοιλιότητας και τη διάκριση της ιδιοπαθούς από τη δευτεροπαθή, είναι απαραίτητη η λήψη λεπτομερούς ιστορικού και η διενέργεια κλινικής εξέτασης συμπεριλαμβανομένης της δακτυλικής εξέτασης του ορθού.
Στις περισσότερες περιπτώσεις αναγκαία είναι η διενέργεια κολονοσκόπησης για τον αποκλεισμό βλεννογονικής βλάβης του παχέος εντέρου. Λιγότερο συχνά χρειάζεται η διενέργεια απεικονιστικού ελέγχου (ακτινογραφία παχέος εντέρου, αξονική ή μαγνητική τομογραφία) και σπανίως χρειάζεται εξειδικευμένος έλεγχος της εντερικής κινητικότητας (αφοδευσιόγραμμα, μανομετρία πρωκτού και μέτρηση του χρόνου διάβασης), ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ιδιοπαθούς δυσκοιλιότητας.
ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ- ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Ο σακχαρώδης διαβήτης προσβάλλει περίπου το 11% των ενηλίκων ηλικίας 40-60 ετών και το 23% των άνω των 60 ετών. Προκαλεί μικροαγγειοπάθεια και νευροπάθεια και στα πλαίσια αυτά δυνατόν να προσβληθούν τα νεύρα, οι νεφροί, οι οφθαλμοί, η καρδιά και τα περιφερικά αγγεία.
Στο πεπτικό σύστημα, η συχνότητα των συμπτωμάτων κυμαίνεται σε ποσοστό 60-75% υπό μορφήν διαταραχών της κινητικότητας οισοφάγου και στομάχου, δυσκοιλιότητας και διάρροιας.
ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ
Η δυσκοιλιότητα είναι μία από τις συχνότερες επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη και προσβάλλει το 20-40% των ασθενών.
Κύριος αιτιολογικός παράγων είναι η αυτόνομη διαβητική νευροπάθεια σε συνδυασμό με την πλημμελή ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Η απόφαση για περαιτέρω διερεύνηση του διαβητικού ασθενούς με δυσκοιλιότητα εξατομικεύεται, ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και τα ευρήματα.
Εφ’ όσον κριθεί απαραίτητο, η κολονοσκόπηση, ο απεικονιστικός έλεγχος και οι δοκιμασίες κινητικότητας του παχέος εντέρου, αποκλείουν το ενδεχόμενο υποκείμενης κακοήθειας ή άλλης συνυπάρχουσας διαταραχής.
ΠΡΟΛΗΨΗ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑΣ
Στους περισσότερους ασθενείς η αλλαγή της δίαιτας και του τρόπου διαβίωσης σε συνδυασμό με την καλή ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, βοηθά στην αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας του εντέρου. Η δίαιτα πρέπει να περιλαμβάνει τη λήψη άφθονων φυτικών ινών, ξηρών καρπών, μαύρου ψωμιού και σημαντική πρόσληψη νερού (1,5-2 λίτρα ημερησίως), με παράλληλη μείωση της κατανάλωσης ερυθρού κρέατος και ζωικού λίπους.
Στις περιπτώσεις που η δυσκοιλιότητα επιμένει είναι αναγκαία η χορήγηση φαρμάκων, τα οποία ανήκουν σε διάφορες κατηγορίες όπως: Μαλακτικά- λιπαντικά (παραφινέλαιο), ογκωτικά (αύξηση όγκου κοπράνων- πίτουρο), ωσμωτικά (κατακράτηση νερού στον αυλό- λακτουλόζη και λακτιτόλη), αλατούχα (δυσαπορρόφητα άλατα μαγνησίου) και διεγερτικά της κινητικότητας (φύλλα Αιγύπτου, βισακοδύλη).
ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
- Λήψη τουλάχιστον ενός λίτρου νερού ημερησίως και κατανάλωση άφθονων φυτικών ινών, φυσικών χυμών και φρούτων, με παράλληλη μείωση του ερυθρού κρέατος.
- Ενθάρρυνση της σωματικής άσκησης. Η έλλειψη σωματικής άσκησης προκαλεί δυσκοιλιότητα.
- Όχι αναβολή της αφόδευσης όταν υπάρχει η αντίστοιχη επιθυμία.
- Η δυσκοιλιότητα όψιμης έναρξης (το τελευταίο δίμηνο), χρήζει εργαστηριακής διερεύνησης.
- Όχι αλόγιστη χρήση φαρμάκων και ιδιαίτερα καθαρτικών.
- Επιβεβλημένη η συμβουλευτική γνώμη του θεράποντος ιατρού.
