Τα εμβόλια αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα ιατρικά επιτεύγματα. Mε το μαζικό εμβολιασμό  έχουν σωθεί περισσότερες ζωές από όσες με όλες τις άλλες ιατρικές παρεμβάσεις μαζί. Ασθένειες,όπως η ευλογιά έχουν εξαφανιστεί και άλλες, όπως η πολιομυελίτιδα, τείνουν να εξαλειφθούν χάρη στον εμβολιασμό.  Η μηνιγγίτιδα και ο κοκκύτης αποτελούν πολύ σπάνιες νόσους σήμερα, σε χώρες όπου εφαρμόζεται ο εμβολιασμός του πληθυσμού.

Η επιστήμη των εμβολίων έχει εξελιχθεί ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες και τα εμβόλια που κυκλοφορούν σήμερα είναι ασφαλή και αποτελεσματικά, με ελάχιστες αντενδείξεις σε πολύ ειδικές ομάδες πληθυσμού (π.χ.  οξύ εμπύρετο νόσημα, σοβαρή αλλεργική αντίδραση σε προηγούμενη δόση, σοβαρή ανοσοανεπάρκεια).

Εμβόλια και διαβήτης

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος, στην οποία το πάγκρεας του ασθενούς αδυνατεί να παράγει την ινσουλίνη, ορμόνη απαραίτητη για το μεταβολισμό της γλυκόζης. Η γλυκόζη, αποτελεί το καύσιμο του οργανισμού και χρειάζεται την ινσουλίνη για να μπορεί να μεταφερθεί μέσα στα κύτταρα και να χρησιμοποιηθεί.  Ως αποτέλεσμα έλλειψης της ινσουλίνης, οι ασθενείς με διαβήτη παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, βλαπτικά για τον οργανισμό και χρειάζονται τη χορήγηση ινσουλίνης καθημερινά εφ’όρου ζωής.

Ο διαβήτης επηρεάζει όλα σχεδόν τα συστήματα και όργανα του σώματος και αποτελεί παράγοντα κινδύνου για σοβαρές λοιμώξεις. Ως εκ τούτου, τα παιδιά με διαβήτη πρέπει να εμβολιάζονται πλήρως, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα εμβολιασμών. Άνθρωποι που νοσούν από σακχαρώδη διαβήτη έχουν φυσιολογική απάντηση στα εμβόλια, δηλαδή παράγουν ικανά επίπεδα αντισωμάτων που τους εξασφαλίζουν προστασία.

Επιπλέον, καθώς ο διαβήτης προδιαθέτει σε βαριά νόσο απο συγκεκριμένες ιογενείς (π.χ. γρίπη)  και μικροβιακές (π.χ. στρεπτόκοκκος της πνευμονίας ή πνευμονιόκοκκος) λοιμώξεις, οι ασθενείς αυτοί θα πρέπει να λαμβάνουν και κάποια επιπλέον εμβόλια για να έχουν την μέγιστη δυνατή προστασία.

Εμβολιασμός για την εποχιακή γρίπη

Ασθενείς με διαβήτη έχουν 6 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν βαριά και να χρειαστούν νοσηλεία για  γρίπη^1,2. Ανήκουν, λοιπόν, στην ομάδα εκείνη του πληθυσμού που θα πρέπει να εμβολιάζεται ετησίως με το αντιγριπικό εμβόλιο. Ιδανικά, ο εμβολιασμός θα πρέπει να λαμβάνει χώρα τον Οκτώβριο και όταν γίνεται για πρώτη φορά σε παιδί κάτω των 8 ετών, συστήνεται και δεύτερη δόση 4 εβδομάδες μετά την πρώτη.

Εμβολιασμός για τον πνευμονιόκοκκο

Η συχνότητα της πνευμονιοκοκκικής νόσου (ωτίτιδα, πνευμονία, μηνιγγίτιδα) έχει μειωθεί δραματικά μετά την εισαγωγή του εμβολίου κατά του μικροβίου αυτού.  Όλα τα παιδιά στην Ελλάδα εμβολιάζονται με το PCV13, το εμβόλιο που προστατεύει από 13 τύπους του μικροβίου.  Σε διαβητικά παιδιά, άνω των 2 ετών, η προστασία θα πρέπει να επεκτείνεται με τη χορήγηση του 23-δύναμου εμβολίου,  που προστατεύει από 23 τύπους πνευμονιόκοκκου.

Εμβολιασμός για την ηπατίτιδα Β

Οι ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη έχουν 2.1 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να μολυνθούν με τον ιό της  Ηπατίτιδας Β^1,2 . Αυτό, καθιστά αναγκαίο τον εμβολιασμό τους (εάν δεν έγινε στη βρεφική ηλικία, όπως συστήνεται από το Εθνικό Πρόγραμμα εμβολιασμών) με τρεις δόσεις του εμβολίου κατά της ηπατίτιδας Β.  Επιπλέον, καθώς τα επίπεδα των αντισωμάτων ελαττώνονται με τον καιρό, θα πρέπει να ελέγχονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα και σε περίπτωση που είναι πολύ χαμηλά (άρα δεν προστατεύουν), να δίνεται επαναληπτική δόση του εμβολίου.

Επίλογος

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος. Τα παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη, αλλά και οι οικογένειές τους, αντιμετωπίζουν πολλές καθημερινές προκλήσεις.  Ο καλός έλεγχος των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, η καθημερινή άθληση, αλλά και η προστασία των παιδιών αυτών από λοιμώξεις μέσω των εμβολιασμών, αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους της παρακολούθησης και της φροντίδας τους, ώστε να εξασφαλιστεί η καλύτερη ποιότητα ζωής ελεύθερης επιπλοκών της «γλυκιάς» αυτής ασθένειας.