Μηνιγγίτιδα Β – Ύπουλη και απρόβλεπτη

472
Μηνιγγίτιδα Β

Είναι “ο φόβος και ο τρόμος” των γονέων και όχι άδικα. Η μηνιγγίτιδα Β “χτυπά” ξαφνικά και μπορεί –αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα- να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο τη ζωή ενός παιδιού ή να του προκαλέσει σοβαρή αναπηρία.

Η διεισδυτική μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος προκαλείται από ένα αποκλειστικά ανθρώπινο παθογόνο που ονομάζεται Neisseria meningitidis 1.Υπάρχουν 13 οροομάδες της N.meningitidis, με έξι από αυτές να ευθύνονται για τα περισσότερα κρούσματα: A, B, C, W, Y και Χ1.

Οι τυπικές εκδηλώσεις της διεισδυτικής μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου (ΔΜΝ) είναι η μηνιγγίτιδα και η σηψαιμία.

Ο ορότυπος τύπου Β είναι ο συχνότερος ορότυπος που προκαλεί μηνιγγιτιδικοκκική νόσο στην Κύπρο, την Ελλάδα και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.

Με τον όρο μηνιγγίτιδα εννοούμε τη φλεγμονή των μηνίγγων που περιβάλλουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό, με συμμετοχή ή μη και του εγκεφάλου. Όταν προσβάλλεται πλην των μηνίγγων και ο εγκέφαλος,  μιλάμε για μηνιγγοεγκεφαλίτιδα.

Ποιοι όμως κινδυνεύουν από μηνιγγίτιδα Β;

Τα βρέφη και παιδιά κάτω των πέντε ετών παρουσιάζουν τον υψηλότερο κίνδυνο να νοσήσουν από μηνιγγίτιδα Β, λόγω της προοδευτικής μείωσης των μητρικών αντισωμάτων, καθώς και της ανωριμότητας του ανοσοποιητικού τους συστήματος.

Μια άλλη ομάδα υψηλού κινδύνου είναι οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες, οι ηλικίες δηλαδή μεταξύ 11 και 23 ετών. Η βασική αιτία που νοσεί αυτή η ηλικιακή ομάδα είναι η υψηλή φορεία που φτάνει σε ποσοστό 24% σε ηλικίες 19 ετών. Ποσοστό 24% των εφήβων δηλαδή, μπορεί να μεταφέρουν τη νόσο χωρίς να φαίνονται άρρωστοι και χωρίς οι ίδιοι να το γνωρίζουν και να μολύνουν τις παρέες τους.

Οι έφηβοι και οι νεαροί μπορούν να μεταδώσουν τη νόσο μέσω του μοιράσματος το φαγητού, του ποτού ή του τσιγάρου τους με τους φίλους τους, με τις στενές κοινωνικές επαφές και τα φιλιά, καθώς και λόγω των ομαδικών συνθηκών διαβίωσης (αμφιθέατρα, σχολικές τάξεις, φοιτητικές εστίες).

Άλλη σημαντική ομάδα υψηλού κινδύνου είναι οι ενήλικες που ζουν σε χώρους υψηλού συγχρωτισμού, όπως τα στρατόπεδα. Καθώς και τα άτομα με διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος π.χ. τα άτομα με ασπληνία.

Η μηνιγγίτιδα Β είναι απρόβλεπτη νόσος και πολλές φορές γρήγορα εξελισσόμενη. Δυστυχώς, τα συμπτώματά της είναι πολύ γενικά: μπορεί να εμφανιστεί με συμπτώματα γριπώδους συνδρομής, μειωμένη όρεξη, ναυτία, εμετό, κρύα άκρα, υπνηλία, δυσκολία στην αναπνοή, αυχενική δυσκαμψία, φωτοφοβία, αιμορραγικό εξάνθημα, σύγχυση και σπασμούς.

Επιπτώσεις

Ο θάνατος εξαιτίας της μηνιγγίτιδας μπορεί να επέλθει σε 24 ώρες, ενώ ο μέσος όρος εισαγωγής εφήβων με συμπτώματα μηνιγγίτιδας είναι          20-22 ώρες! Εξαιτίας της άτυπης εικόνας της μηνιγγίτιδας Β χάνεται δυστυχώς πολύτιμος χρόνος, με αποτέλεσμα 5%-10% των περιπτώσεων να είναι θανατηφόρες. Ασθενείς, όμως, που επιβιώνουν εμφανίζουν σε ποσοστό 10% -20% σοβαρές νευρολογικές επιπλοκές, απώλεια ακοής, κινητικά προβλήματα, νεφρική ανεπάρκεια, ακρωτηριασμό, επιπλοκές ψυχοκινητικής ανάπτυξης (όταν μιλάμε για νεαρότερους ασθενείς).

Όλα τα παραπάνω μπορούν να μειώσουν σημαντικά τις ακαδημαϊκές επιδόσεις των νοσούντων εφήβων και παιδιών και την ποιότητα ζωής τόσο των ίδιων των ασθενών όσο και των οικογενειών τους.

Είναι τα εμβόλια ασφαλή;

Πλέον είναι διαθέσιμα και στη χώρα μας δύο ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια κατά της μηνιγγίτιδας Β. Μοναδικό τους “μειονέκτημα” ότι προκαλούν πιο συχνές τοπικές αντιδράσεις σε σχέση με τα υπόλοιπα εμβόλια.

Το πρώτο από αυτά, το Bexsero κυκλοφορεί στη χώρα μας από το 2013 και χορηγείται σε 37 χώρες. Από την κυκλοφορία του μέχρι σήμερα, έχουν χορηγηθεί πάνω από 1.500.000 δόσεις του εμβολίου.

Πέρσι κυκλοφόρησε και στη χώρα μας και ένα δεύτερο εμβόλιο κατά της μηνιγγίτιδας. Κυκλοφορεί ήδη στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία και σε 16 ευρωπαϊκές χώρες και έχουν χορηγηθεί πάνω από 2.000.000 δόσεις του σε όλο τον κόσμο.

Οι πιο συχνές επιπλοκές από τη χορήγηση των εμβολίων είναι:

  • Πόνος, ερυθρότητα, πρήξιμο ή σκληρότητα στο σημείο του εμβολιασμού.
  • Κεφαλαλγία, κόπωση, ρίγη, διάρροια, ναυτία, πόνος στους μύες, πόνος στις αρθρώσεις.

Και τα δύο εμβόλια προκαλούν ισχυρή ανοσολογική απάντηση, σύμφωνα με κλινικές μελέτες.

Μπορούν τα εμβόλια να χορηγηθούν μαζί με άλλα εμβόλια;

Το Besxero μπορεί να χορηγηθεί ταυτόχρονα, αλλά σε διαφορετικό σημείο με τα εμβόλια για Τέτανο, Διφθερίτιδα, Κοκκύτη, Αιμόφιλο Ινφλουέντσας τύπου Β, Πολιομυελίτιδας, Ηπατίτιδας Β, Πνευμονόκοκκου, Ιλαράς, Παρωτίτιδας, Ερυθράς και Ανεμοβλογιάς.

Το δε Trumenba μπορεί να δοθεί ταυτόχρονα με την πλειοψηφία των εμβολίων: για Τέτανο, Διφθερίτιδα, Κοκκύτη, Αιμόφιλο Ινφλουέντσας τύπου Β,  Πολιομυελίτιδας,  Τετραδύναμο εμβόλιο εναντίον του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων, Τετραδύναμο εμβόλιο της μηνιγγίτιδας (MenACWY), Ηπατίτιδας Β, Πνευμονόκοκκου, Ιλαράς, Παρωτίτιδας, Ερυθράς και Ανεμοβλογιάς.

Δεδομένα για τη χρήση αυτών των εμβολίων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού δυστυχώς δεν υπάρχουν.

Πόσες δόσεις του εμβολίου χρειάζονται;

Για το πρώτο εμβόλιο, στα βρέφη 3-5 μηνών χορηγούνται 2 δόσεις + 1 αναμνηστική δόση. Τα διαστήματα μεταξύ των δόσεων πρέπει να είναι τουλάχιστον 2 μήνες.  Αναμνηστική δόση χορηγείται στην ηλικία 12-15 μηνών.

Στα παιδιά 6-11 μηνών χορηγούνται 2 δόσεις + 1 αναμνηστική δόση. Τα διαστήματα μεταξύ των δόσεων πρέπει να είναι τουλάχιστον 2 μήνες. Αναμνηστική δόση χορηγείται στην ηλικία 12-23 μηνών.

Στα παιδιά 12-23 μηνών συστήνονται 2 δόσεις + 1 αναμνηστική δόση του εμβολίου. Το διάστημα μεταξύ των δόσεων πρέπει να είναι τουλάχιστον 1 μήνας. Αναμνηστική δόση χορηγείται 12-23 μήνες μετά την αρχική σειρά εμβολιασμού.

Σε παιδιά άνω των 2 ετών, εφήβους και νεαρούς ενήλικες συστήνονται δύο δόσεις, με ελάχιστο μεσοδιάστημα ενός μήνα μεταξύ των δόσεων. Η ανάγκη για αναμνηστική δόση δεν έχει τεκμηριωθεί.

Το Trumemba χορηγείται σε μεγαλύτερα παιδιά, άνω των 10 ετών. Το δοσολογικό σχήμα περιλαμβάνει 2 δόσεις σε μεσοδιάστημα 6 μηνών ή 3 δόσεις με μεσοδιάστημα τουλάχιστον ενός μήνα μεταξύ της 1ης και της 2ης δόσης και μια 3η δόση σε απόσταση 4 μηνών από τη 2η δόση.

Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν;

Το κόστος του εμβολίου παίζει σημαντικό ρόλο στο να αποφασίσει κάποια χώρα μαζικό εθνικό εμβολιασμό: Η Βρετανία ήταν η πρώτη χώρα που το 2015 αποφάσισε να συμπεριλάβει το εμβόλιο αυτό στο εμβολιαστικό πρόγραμμα των παιδιών της. Ακολούθησαν η Ιρλανδία το 2016, ενώ πιο πρόσφατα και η Ιταλία.

Παρά το γεγονός ότι το εμβόλιο δεν αποζημιώνεται σε όλες τις χώρες, όλοι συμφωνούν ότι είναι χρήσιμο να χορηγείται στις εξής κατηγορίες υψηλού κινδύνου, οι οποίες είναι:

  1. Τα βρέφη και τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 2 ετών.
  2. Οι έφηβοι ηλικίας 15-19 χρονών.
  3. Τα παιδιά που έχουν κάποιο ανοσολογικό έλλειμμα (μειωμένο αμυντικό σύστημα), όπως για παράδειγμα, ανατομική ή λειτουργική ασπληνία ή άλλες διαταραχές του ανοσοποιητικού κ.λπ. (Αυτή η τελευταία ομάδα είναι η μοναδική που έχει πάρει έγκριση για δωρεάν εμβολιασμό και στην Ελλάδα).

Σε ατομικό επίπεδο, η απόφαση για τον εμβολιασμό ανήκει στον  παιδίατρο και στους γονείς του παιδιού. Τα περιστατικά μηνιγγίτιδας Β στην Ελλάδα είναι περίπου 40/έτος, αριθμός πολύ μικρός για να σπείρει τον πανικό.  Από τη στιγμή όμως, που έχουμε ένα εμβόλιο για μια σπάνια, βαριά και δυνητικά θανατηφόρο νόσο, γιατί να μην το εκμεταλλευτούμε; Το κόστος ίσως να είναι μεγάλο, αλλά τι αξίζει περισσότερο από την ανθρώπινη ζωή; Ελπίζουμε σύντομα το υπουργείο Υγείας να λάβει αποφάσεις με γνώμονα τη ζωή και όχι τα οικονομικά στοιχεία.

Διαβάστε επίσης / Μηνιγγίτιδα Β – Πρόληψη, η καλύτερη θεραπεία

Για να ενημερωθείτε σχετικά με τις δράσεις μας μπορείτε να ακολουθήσετε τις σελίδες μας στο Facebook και στο Instagram!