Η Θεοφανεία Τσαχαλίνα, είναι καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής, με μεταπτυχιακό στην «Άσκηση, Διατροφή και Υγεία» από το Πανεπιστήμιο του Bristol Αγγλίας, καθώς και μεταπτυχιακό στη «Φροντίδα στο Σακχαρώδη Διαβήτη» από το ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης. Επίσης, κατέχει Diploma of Nutrition and Weight Management.
Έχετε κάνει μία πρωτοπόρα έρευνα, πείτε μας λίγα λόγια γι΄αυτήν..
Η πρωτοπόρα έρευνά μου που έχει σχέση με τη Μεσογειακή Διατροφή (ΜΔ) και το ΣΔΤ1, παρουσιάστηκε στο Παγκόσμιο Συνέδριο της ADA το 2015, στη Βοστώνη. Τα αποτελέσματά της έδειξαν, ότι η παρακολούθηση ενός προγράμματος ΜΔ επηρεάζει θετικά τις μεταγευματικές και ημερήσιες τιμές γλυκόζης σε παιδιά-εφήβους, ηλικίας 12-17 ετών. Η επίδραση αυτή αντανακλάται στις καλύτερες τιμές HbA1c, αλλά και σε μείωση της απαιτούμενης ποσότητας εξωγενούς ινσουλίνης. Η υιοθέτηση μιας διατροφής με τρόφιμα από την πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής, συστήνεται ανεπιφύλακτα στα παιδιά και εφήβους με ΣΔ1, προκειμένου να διατηρούν μακροχρόνια ευγλυκαιμία, που οδηγεί σε μείωση του κινδύνου μακροχρόνιων επιπλοκών λόγω, κυρίως, των μεταγευματικών υπεργλυκαιμιών. Με τον όρο ΜΔ αναφερόμαστε σε μια ισορροπημένη διατροφή με υγιεινές επιλογές τροφίμων.
Συνήθως, για κάποιον άνθρωπο που ασχολείται με πάθος με το διαβήτη, κάποιο γεγονός τον έχει κινητοποιήσει. Εσάς;
Αφορμή της ενασχόλησής μου με το διαβήτη ήταν η εμφάνισή του στην οικογένειά μας, καθώς ο γιος μου διαγνώστηκε σε ηλικία 9 ετών. Μας πήρε δύο με τρείς εβδομάδες να αποδεχτούμε το νέο “τρόπο” ζωής και να προσαρμόσουμε το διαβήτη στη ζωή μας. Στην απορία του για την εμφάνιση του διαβήτη, η απάντησή μας ήταν ότι “χάλασε το εργοστασιάκι του” που παράγει ινσουλίνη- το πάγκρεας- και ότι πρέπει να παίρνουμε την ινσουλίνη κάνοντας ενεσούλα εξωτερικά. Έτσι συνεργάστηκε άμεσα. Είναι αθλητής του τένις από ηλικία 7 ετών, όπου και μετά τη διάγνωση συνέχισε κανονικά να αθλείται με σημαντικές διακρίσεις.
Ο αθλητισμός σε τι τον βοήθησε εκτός από τη γενική καλή φυσική κατάσταση;
Ο αθλητισμός τον βοήθησε να ρυθμίσει καλύτερα το διαβήτη του, καθώς τα άτομα με ΣΔ1 που γυμνάζονται έχουν αυξημένη μεταβολική ικανότητα. Η άσκηση προκαλεί αύξηση στον αριθμό των μεμβρανικών υποδοχέων γλυκόζης στους σκελετικούς μύες και τα λιποκύτταρα, με αποτέλεσμα η ποσότητα χορηγούμενης ινσουλίνης να μπορεί να μειωθεί, προκειμένου να διατηρούνται τα επίπεδα γλυκόζης στο φυσιολογικό (αυξημένη ευαισθησία στην ινσουλίνη). Η συστηματική άσκηση επιφέρει βελτίωση της σωματικής υγείας αλλά και της ψυχικής ευεξίας, διότι διευκολύνει την απελευθέρωση ουσιών που παράγονται φυσιολογικά από τον εγκέφαλο και προκαλούν αίσθηση ευφορίας και ευεξίας. Το άγχος μειώνεται μετά την άσκηση, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ευχάριστων συναισθημάτων.
Γνωρίζουμε πως έχετε έναν εξαιρετικό σύζυγο και ταλαντούχο πατέρα που είναι και γυμναστής. Πόσο αυτό έπαιξε θετικό ρόλο;
Έπαιξε σημαντικό ρόλο, καθώς ως καθηγητής Φυσικής Αγωγής, προπονητής με μεταπτυχιακό στο Λονδίνο, τον υποστήριξε στο κομμάτι της άσκησης και όλοι μαζί συλλογικά βρήκαμε το ρυθμό μας με τη διατροφή, την άσκηση και τελικά με τη ρύθμιση του διαβήτη.
Έχει δημιουργηθεί κάτι σπουδαίο – κατά τη γνώμη μας – μία Ένωση Γονέων Παιδιών και Νέων με Διαβήτη. Τι μπορείτε να καταφέρετε;
Η Ένωση Γονέων Παιδιών και Νέων με Διαβήτη ιδρύθηκε το 1990 από γονείς παιδιών με Διαβήτη Τύπου 1 με έδρα τη Θεσσαλονίκη και αριθμεί περίπου 450-500 μέλη από όλη τη Βόρεια Ελλάδα. Τακτικά μέλη είναι οι γονείς των παιδιών και οι ενήλικες νέοι με διαβήτη, οι οποίοι συμμετέχουν στο Διοικητικό Συμβούλιο. Είναι μέλος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Διαβήτη από το 2010.
Σκοπός της ένωσης είναι να στηρίζει, να ενημερώνει, να προωθεί και να οργανώνει επιστημονικές και κοινωνικές εκδηλώσεις, να εκπαιδεύει τα παιδιά και τους γονείς τους για την αντιμετώπιση της πάθησης. Αρχή του συλλόγου μας είναι πως τα άτομα με διαβήτη, τα παιδιά μας, δεν είναι ανάπηρα και επιδιώκουμε με τη σωστή αντιμετώπιση να υιοθετήσουμε ένα νέο «τρόπο ζωής». Γνωρίζουμε τις ανάγκες των παιδιών μας και μπορούμε να σταθούμε δίπλα τους.
Η εκπαίδευση τελικά είναι το παν;
Θεωρούμε, ότι η εκπαίδευση δεν αποτελεί μέρος της θεραπείας του διαβήτη αλλά είναι η θεραπεία. Έτσι, οι δράσεις μας αφορούν τη δημιουργία ομάδων ψυχολογικής υποστήριξης για γονείς και νέους με ΣΔ1, σεμινάρια εκπαίδευσης, διατροφής και άσκησης.
Ο διαβήτης είναι ένας νέος, δύσκολος “τρόπος ζωής”, που προεκτείνεται σε όλες τις δραστηριότητες του παιδιού, όπως το σχολείο, τις παρέες συνομηλίκων, τη διασκέδαση και το παιχνίδι και συνεχίζει να επιδρά και στην καθημερινή προσωπική και επαγγελματική δραστηριότητα των γονιών. Ο διαβήτης δεν έχει μόνο ψυχολογικές επιπτώσεις αλλά και κοινωνικές.
Η σωστή ενημέρωση για το ΣΔ1 είναι πολύ σημαντική για την αποδοχή των παιδιών μας στο κοινωνικό σύνολο, γιατί αυτό επηρεάζει την ποιότητα της ζωής τους.
Βλέπετε γύρω σας πολύ άγνοια;
Πολύ σημαντικό αίτιο των αρνητικών αλληλεπιδράσεων είναι η άγνοια για την ασθένεια και το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί. Ο διαβήτης είναι απρόβλεπτος, αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν μπορούμε να τον ελέγξουμε, απλώς χρειάζεται συνεχή ενημέρωση και επιμονή στη διάρκεια της προσπάθειας ρύθμισής του.
Η στήριξή μας έχει να κάνει με την επισήμανση της υποχρέωσης της πολιτείας για την ισότιμη και αξιοπρεπή προστασία της υγείας των παιδιών μας με το σχολικό νοσηλευτή, την ενημέρωση για τα δικαιώματα των ατόμων με ΣΔΤ1, την αναγκαιότητα δημιουργίας στελεχωμένων Διαβητολογικών Κέντρων και ιατρείων. Επίσης, την παροχή πλήρους ασφαλιστικής κάλυψης και για τη νέα τεχνολογία, τις αντλίες ινσουλίνης και τους αισθητήρες γλυκόζης.
Συνεργαζόμαστε με τις κατασκηνώσεις της ΧΑΝΘ από το 1995, για τη συμμετοχή των παιδιών μας σε αυτήν, όπου με τη συνεργασία γιατρών, νοσηλευτών και διαιτολόγων μαθαίνουν να αυτορυθμίζονται.
Καλούμε όλους τους γονείς παιδιών με διαβήτη να είναι κοντά στους συλλόγους για συνεχή ενημέρωση, ψυχολογική στήριξη, ομαδικές συναντήσεις με ειδικούς και όλοι μαζί να είμαστε συνοδοιπόροι στη δράση για την ποιότητα της ζωής μας με το διαβήτη!!!
