Θέληση, ψυχολογική υποστήριξη και θεραπευτικά μέσα (υποκατάστατα νικοτίνης και φάρμακα) είναι τα κυριότερα όπλα που μπορούν να βοηθήσουν στη διακοπή του καπνίσματος. Ο ρόλος των ιατρείων διακοπής καπνίσματος είναι σημαντικός, όπως και η ευαισθητοποίηση των νέων γιατρών, ώστε να μάθουν πλέον να αντιμετωπίζουν το κάπνισμα ως ασθένεια.

Αν θέλει να μιλήσει κανείς με ποσοστά, η απλή ιατρική συμβουλή, το να πει δηλαδή ένας γιατρός ή ένας φαρμακοποιός σε έναν ασθενή ότι πρέπει να κόψει το κάπνισμα, βοηθά κατά ποσοστό μόλις 1-3%, ενώ όταν χρησιμοποιούνται όλα τα μέσα, δηλαδή ψυχολογική υποστήριξη, απόφαση από τον ίδιο τον ασθενή και θεραπευτική αγωγή (υποκατάσταση ή φάρμακα που δρουν στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα και μειώνουν τη διάθεση για κάπνισμα, όπως η βαρενικλίνη), το ποσοστό επιτυχίας μπορεί να ξεπεράσει το 30%.

Ο ρόλος των ιατρείων διακοπής καπνίσματος.

Τα ιατρεία διακοπής καπνίσματος προσφέρουν όλα όσα αναφέραμε παραπάνω: σταθμίζουν κατ΄αρχήν την εξάρτηση, με βάση ένα ερωτηματολόγιο που μπορεί να δείξει πόσο εξαρτημένος είναι κάποιος (π.χ. ένας άνθρωπος που καπνίζει ακόμη κι όταν μπαίνει στη θάλασσα, είναι βαριά εξαρτημένος και δύσκολα θα το κόψει, ενώ κάποιος που καπνίζει στη δουλειά του, αλλά όχι στο σπίτι επειδή δεν θέλει να εκθέτει τα παιδιά του στον καπνό του τσιγάρου μπορεί να το κόψει ευκολότερα).

Στο ιατρείο εκτιμάται επίσης το κίνητρο (για ποιο λόγο θέλει να το κόψει κάποιος) και μετά χρησιμοποιούνται όλες οι παρεμβάσεις που προαναφέραμε- η θεραπεία και η ψυχολογική υποστήριξη. Έτσι, τα ποσοστά διακοπής καπνίσματος στα ιατρεία διακοπής καπνίσματος ξεπερνούν το 30%.

Ωστόσο, ένα σημαντικό μειονέκτημα είναι ότι τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη διακοπή του καπνίσματος, παρά το γεγονός ότι το κάπνισμα είναι ασθένεια, δεν αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Υποτροπή

Δυστυχώς, τα ποσοστά υποτροπής είναι πολύ μεγάλα. Αν δεν υπάρχει ισχυρή θέληση και κίνητρο (π.χ. ισχυρά κίνητρα αποτελούν η εγκυμοσύνη και το οικονομικό), μπορεί να φτάσουν το 50-60%.

Από εκείνους που διακόπτουν το κάπνισμα για ένα χρόνο δηλαδή, περίπου οι μισοί θα επιστρέψουν και πάλι στη βλαβερή τους συνήθεια.

Το ηλεκτρονικό τσιγάρο μπορεί να βοηθήσει;

Το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν αποτελεί μέθοδο διακοπής του καπνίσματος. Είναι απλώς ένας τρόπος να βάλει κανείς τοξικές ουσίες στα πνευμόνια του. Και στην άποψη αυτή συμφωνούν, τόσο η Ευρωπαϊκή όσο και η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία.

Θα πρέπει να θυμίσουμε, ότι οι άνθρωποι κάπνιζαν 400 χρόνια για να διαπιστώσουν τελικά ότι το κάπνισμα κάνει κακό. Κατ’ αντιστοιχία, είναι πολύ λίγα τα χρόνια που έχει μελετηθεί το ηλεκτρονικό τσιγάρο (λιγότερα από δέκα), ώστε να μπορέσουμε να πούμε ότι είναι αθώo.

Οφέλη από τη διακοπή

Μελέτες στις οποίες παρακολουθήθηκαν ασθενείς 30-40 χρόνια μετά την εφηβεία τους, έδειξαν ότι εκείνοι που ξεκίνησαν το κάπνισμα στην εφηβεία, έζησαν κατά μέσο όρο δέκα χρόνια λιγότερα από εκείνους που δεν είχαν αρχίσει να καπνίζουν στην εφηβεία.

Ωστόσο, τα οφέλη είναι σημαντικά και για εκείνους που κόβουν το κάπνισμα, από τα πρώτα κιόλας λεπτά: ο ρυθμός της καρδιάς και η αρτηριακή πίεση πέφτει. Σταδιακά, οι αεραγωγοί καθαρίζουν και τους επόμενους μήνες βελτιώνεται η φυσική κατάσταση. Tα επόμενα χρόνια μειώνονται σημαντικά οι πιθανότητες καρδιαγγειακών νοσημάτων, οι πιθανότητες εμφάνισης Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ), αλλά και παροξύνσεις της ΧΑΠ, ενώ στα 5-10 χρόνια, μειώνεται έως και σχεδόν εξαφανίζεται ο κίνδυνος για καρκίνο του πνεύμονα.

Ενδεικτικές είναι μελέτες που έχουν γίνει σε εργαζόμενους σε μπαρ και εστιατόρια (π.χ. στη Γαλλία και στη Γουατεμάλα): Έδειξαν ότι με τη διακοπή του καπνίσματος στους χώρους εστίασης και διασκέδασης, οι πρώτοι που ωφελήθηκαν ήταν οι εργαζόμενοι. Οι εργαζόμενοι κατά τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του νόμου, εμφάνισαν μείωση κατά 30% στις παροξύνσεις του άσθματος, στα κρυολογήματα και στα καρδιαγγειακά συμβάντα. Αυτό πρακτικά σημαίνει, ότι ακόμη κι ένας χρόνος διακοπής από το παθητικό (πολλώ δε από το ενεργητικό) κάπνισμα, βοηθά πάρα πολύ.

Το κάπνισμα γίνεται μάθημα στις Ιατρικές Σχολές

Για πρώτη φορά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας υπάρχει μάθημα επιλογής για τους φοιτητές Ιατρικής που αφορά στο κάπνισμα.

Ευαισθητοποιούμε τους νέους γιατρούς και τους μαθαίνουμε ότι το κάπνισμα είναι αρρώστια και όχι τρόπος ζωής. Στο πλαίσιο του μαθήματος, οι φοιτητές εκπαιδεύονται στην καθημερινή κλινική πράξη να ρωτούν τους ασθενείς τους για το κάπνισμα.

Φέτος, το μάθημα διδάσκεται για δεύτερη χρονιά και το έχουν δηλώσει 120 φοιτητές, υπερτριπλάσιος αριθμός από το επόμενο κατ΄επιλογή μάθημα. Στρατολογούμε τους νέους γιατρούς στον αγώνα εναντίον του καπνίσματος, ώστε όχι μόνο να μην καπνίσουν οι ίδιοι, αλλά να μάθουν να αντιμετωπίζουν το κάπνισμα ως ασθένεια.

Διαβάστε επίσης / Σακχαρώδης Διαβήτης και Κάπνισμα

Για να ενημερωθείτε σχετικά με τις δράσεις μας μπορείτε να ακολουθήσετε τις σελίδες μας στο Facebook και στο Instagram!