ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΤΗΣ: ΣΥΧΝΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

106
Black tonometer and heart isolated on white

Η υπέρταση στους διαβητικούς είναι συχνότερη από όσο στους μη διαβητικούς.  Ειδικά σε διαβητική νεφροπάθεια, υπέρταση συνυπάρχει σχεδόν πάντα.  Και οι δύο παράγοντες προκαλούν αθηροσκλήρωση που οδηγεί σε καρδιαγγειακά νοσήματα (κυρίως έμφραγμα καρδιάς και εγκεφαλικό επεισόδιο) και η συνύπαρξή τους αυξάνει ακόμα περισσότερο τον κίνδυνο. Επιπλέον, η υπέρταση είναι ισχυρότατος παράγοντας επιδείνωσης της νεφρικής λειτουργίας στους διαβητικούς, η οποία επιδεινώνει την υπέρταση. Μετά την ηλικία των 50 ετών η συστολική πίεση (μεγάλη) είναι πολύ πιο σημαντική και επικίνδυνη από τη διαστολική (μικρή).

Διάγνωση υπέρτασης στους διαβητικούς τίθεται, όταν στο ιατρείο η συστολική πίεση είναι σταθερά αυξημένη πάνω από 130 mmHg ή η διαστολική πάνω από 80 mmHg.  Η αυξημένη πίεση πρέπει να επιβεβαιωθεί σε τουλάχιστον 2 επισκέψεις στο ιατρείο, με τουλάχιστον 2 μετρήσεις σε κάθε επίσκεψη. Επιβεβαίωση της αυξημένης πίεσης πρέπει να γίνεται και με μετρήσεις εκτός ιατρείου (στο σπίτι ή με 24ωρη καταγραφή).  Αυτό είναι απαραίτητο επειδή η πίεση μπορεί να είναι αυξημένη στο ιατρείο, αλλά στο σπίτι να είναι χαμηλή. Το φαινόμενο αυτό («Υπέρταση Άσπρης Μπλούζας») χρειάζεται αξιολόγηση από γιατρό και επιβεβαίωση με 24ωρη καταγραφή της πίεσης, ώστε να αποφασιστεί αν χρειάζεται θεραπεία.  Επιπλέον, κάποιοι ασθενείς (συχνά διαβητικοί με υπέρταση υπό θεραπεία) έχουν χαμηλή πίεση στο ιατρείο αλλά αυξημένη στο σπίτι.  Το φαινόμενο αυτό («Συγκαλυμμένη Υπέρταση»), επίσης χρειάζεται επιβεβαίωση με 24ωρη καταγραφή της πίεσης και αν επιβεβαιωθεί χρειάζεται ενίσχυση της αντιυπερτασικής θεραπείας.

Τα φάρμακα για την υπέρταση χορηγούνται καθημερινά, κατά κανόνα το πρωί, αμέσως μετά την έγερση και ποτέ περιστασιακά (όταν βρεθεί αυξημένη πίεση). Η πίεση μπορεί να ρυθμιστεί με ένα φάρμακο, όμως σε πολλές περιπτώσεις χρειάζονται 2 ή περισσότερα φάρμακα, τα οποία συνήθως δίνονται μαζί το πρωί.  Μπορεί ο γιατρός να χορηγήσει ένα από τα φάρμακα το βράδυ.  Η θεραπεία δεν αλλάζει από μέρα σε μέρα ανάλογα με την πίεση στο σπίτι.

Για την παρακολούθηση της πίεσης στο σπίτι πρέπει να χρησιμοποιούνται αυτόματα πιεσόμετρα που μετρούν στο μπράτσο (πιεσόμετρα καρπού δεν συνιστώνται).  Το πιεσόμετρο πρέπει να είναι πιστοποιημένο (δεν είναι όλα) και η περιχειρίδα κατάλληλη για το μπράτσο.  Η πίεση μετριέται μόνο σε συνθήκες ηρεμίας, σε καθιστή θέση μετά από 5 λεπτά ανάπαυση.  Για τη μακροχρόνια παρακολούθηση της πίεσης μετρήσεις 1-2 φορές την εβδομάδα είναι αρκετές (όχι κάθε μέρα).  Πριν από κάθε επίσκεψη στο γιατρό, γίνονται μετρήσεις για 7 μέρες (όχι λιγότερες από 3), πρωί και απόγευμα, πριν τα φάρμακα, με 2 μετρήσεις κάθε φορά με μεσοδιάστημα 1 λεπτό.  Υπολογίζεται ο μέσος όρος όλων των μετρήσεων χωρίς την πρώτη μέρα και πρέπει να είναι η συστολική πίεση κάτω από 130 mmHg και η διαστολική κάτω από 80 mmHg.

Η άριστη ρύθμιση της υπέρτασης είναι πολύτιμη για την πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων στους διαβητικούς.  Η διατήρηση σωστού σωματικού βάρους, η  διατροφή με λιγότερο αλάτι, περισσότερα λαχανικά και γαλακτοκομικά χωρίς λίπη, η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (7 ποτά την εβδομάδα) και η τακτική σωματική άσκηση (45 λεπτά γρήγορο βάδισμα 5-6 φορές την εβδομάδα), συμβάλλουν στην καλύτερη ρύθμιση της υπέρτασης, αλλά και του διαβήτη και της χοληστερίνης.  Για την αποτελεσματική προστασία από τα καρδιαγγειακά επεισόδια πρέπει να αντιμετωπίζονται όλοι οι παράγοντες κινδύνου (διαβήτης, χοληστερίνη, κάπνισμα, παχυσαρκία, κλπ).