“Eyes on Diabetes”- Δράσε σήμερα για να αλλάξεις το αύριο
Με τι κριτήριο επελέγη η 14η Νοεμβρίου ως παγκόσμια ημέρα διαβήτη;
Κάθε χρόνο ο μήνας Νοέμβριος είναι αφιερωμένος στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού γύρω από την πρόληψη και αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη.
Κορυφαίο του γεγονός αποτελεί ο εορτασμός της 14ης Νοεμβρίου, η οποία έχει οριστεί από τη Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (International Diabetes Federation – I.D.F.) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (World Health Organization – W.H.O.) ως επίσημη ημερομηνία της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη, από το 1991. Επιπλέον, με την υπ’ αριθμόν 61/225 Διακήρυξη, τα Ηνωμένα Έθνη επικύρωσαν τον εορτασμό αυτόν το 2007.
Η 14η Νοεμβρίου επελέγη με κριτήριο το γεγονός ότι αποτελεί την ημέρα των γενεθλίων του Sir Frederic Banting, που μαζί με τον Charles Best, ανακάλυψε την ινσουλίνη το 1921, επίτευγμα για το οποίο τιμήθηκαν και οι δύο με το βραβείο Nobel. Περί την 14η Νοεμβρίου κάθε χρόνο σε όλες τις χώρες της υφηλίου πραγματοποιούνται με εντατικούς ρυθμούς ενημερωτικές εκδηλώσεις, με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του πληθυσμού γύρω από την αποτελεσματική πρόληψη του διαβήτη. Γιατί η νόσος δεν αφορά μόνο τα άτομα με διαβήτη και το σύστημα υγείας, αφορά όλη την κοινωνία και η ευθύνη για την αντιμετώπισή της πρέπει να είναι παγκόσμια και συλλογική.
Είναι πράγματι ο διαβήτης η βασική αιτία θανάτου για εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο;
Όπως είναι γνωστό, ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια μεταβολική κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση της συγκέντρωσης του σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και διαταραχή του μεταβολισμού της γλυκόζης, είτε ως αποτέλεσμα ελαττωμένης έκκρισης της ινσουλίνης από το πάγκρεας, είτε λόγω ελάττωσης της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος στην ινσουλίνη. Οι κύριοι τύποι σακχαρώδους διαβήτη είναι ο διαβήτης τύπου 1 και ο διαβήτης τύπου 2.
Επί του παρόντος, ο διαβήτης τύπου 1 δεν μπορεί να προληφθεί. Ωστόσο, ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να προληφθεί με τη σωματική άσκηση και τη διατήρηση κανονικού βάρους, γεγονός το οποίο έχει επιβεβαιωθεί από σημαντικές κλινικές μελέτες που διεξήχθησαν σε μεγάλα διεθνή Κέντρα σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ο διαβήτης έχει πάρει διαστάσεις «πανδημίας» την τελευταία 15ετία, καθώς ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη σε ολόκληρο τον κόσμο έχει, πλέον, σχεδόν διπλασιαστεί. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της I.D.F., ενώ το 2000 τα άτομα με διαβήτη διεθνώς έφταναν τα 151 εκατομμύρια, σήμερα ξεπερνούν τα 300. Το πλέον απογοητευτικό, όμως, είναι ότι η «έκρηξη» αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, καθώς έως το 2020 ο συνολικός αριθμός των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη υπολογίζεται ότι θα έχει φτάσει τα 600 εκατομμύρια.
Ιδιαίτερα ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, που αποτελεί το 95% του συνόλου των ατόμων με διαβήτη, χαρακτηρίζεται «ύπουλος», καθώς τα πρώτα χρόνια της υπάρξεώς του υφίσταται χωρίς να εκδηλώνει συμπτώματα. Αποτελεί τη βασική αιτία θανάτου για περίπου 7.000.000 άτομα ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο και συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών συμβαμάτων, νεφρικής ανεπάρκειας, νευροπάθειας, μονίμων βλαβών του αμφιβληστροειδούς και άλλων σοβαρών επιπλοκών.
Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 και 2 ανέρχονται σήμερα σε περίπου 1.200.000, δηλαδή ποσοστό περίπου 12% του γενικού πληθυσμού, ενώ η υψηλότερη συχνότητα εμφάνισής του καταγράφεται στο δυτικό κόσμο. Το γεγονός αυτό, αποτελεί μια σαφή ένδειξη για τη συσχέτισή του με το σύγχρονο τρόπο ζωής, τις κακές διατροφικές συνήθειες, το κάπνισμα, την παχυσαρκία και την έλλειψη σωματικής άσκησης.
Το Ε.ΚΕ.ΔΙ πώς συμβάλλει στην αντιμετώπιση του διαβήτη τόσα χρόνια τώρα;
Στο πλαίσιο αυτό, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας, Πρόληψης και Θεραπείας του Σακχαρώδους Διαβήτη και των Επιπλοκών του (Ε.ΚΕ.ΔΙ.), το οποίο αποτελεί Κοινωφελές Ίδρυμα με νομική μορφή ιδιωτικού δικαίου εποπτευόμενο από το Υπουργείο Υγείας (Π.Δ. υπ’ αριθμ. 339/1, Φ.Ε.Κ. 145, τ.Α’/1993, σε εφαρμογή του άρθρου 25 του Ν. 2071/92 τ.Α’/123/92), αναλαμβάνει από το 1993 καίριες δράσεις, με σκοπό να συμβάλλει αποφασιστικά στην αντιμετώπιση του διαβήτη σε όλα τα επίπεδα, δίνοντας παράλληλα, νέα ώθηση στην επιστημονική γνώση γύρω από αυτόν.
Ενδεικτικά, κατά τα έτη 2012 – 2013 και 2014, το Ε.ΚΕ.ΔΙ. διεξήγαγε, υπό την αιγίδα του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου (Π.Ι.Σ.) και σε συνεργασία με πολλούς επιστημονικούς φορείς, μεγάλο Πανελλήνιο Πρόγραμμα Ενημέρωσης της κοινής γνώμης με τίτλο «Πρόλαβε το διαβήτη σου και αν έχεις ήδη, αντιμετώπισέ τον σωστά». Το Πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία το 2012 στη Λάρισα, τα Χανιά, την Καβάλα, τη Δημητσάνα και την Αθήνα, το 2013 στη Λαμία, τις Σέρρες, τη Μυτιλήνη, το Βόλο και την Αθήνα, ενώ το 2014 στο Ηράκλειο, την Πάτρα, την Αλεξανδρούπολη, τα Ιωάννινα και τη Θεσσαλονίκη.
Κατά τη διάρκειά του, σε όλες τις πόλεις διενεργήθηκαν από εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό επί τρείς (3) ημέρες δωρεάν εξετάσεις γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) στον τοπικό πληθυσμό, ενώ, παράλληλα, διοργανώθηκαν επιστημονικές Ημερίδες και ενημερωτικές ομιλίες για το κοινό.
Η συνολική προσπάθεια πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου (Π.Ι.Σ.), σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, την Ελληνική Ακαδημία Ιατρικής Επιμόρφωσης (Ε.Α.Ι.Ε.), την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών (European Society of Sciences & Arts – E.A.S.A.), το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Υγείας (European Institute of Health – E.I.H.), τους τοπικούς Ιατρικούς Συλλόγους, τα τοπικά Εξωτερικά Διαβητολογικά Ιατρεία, τους αρμόδιους τοπικούς φορείς, καθώς και με τη συμμετοχή εξειδικευμένων επιστημόνων.
Επιπλέον, για το 2015, το Κέντρο ανέλαβε τη διοργάνωση τριών (3) Ενημερωτικών Εκδηλώσεων για τους ιατρούς και τους επαγγελματίες υγείας, καθώς και για το κοινό, σε ισάριθμες πόλεις της χώρας: τη Σητεία τον Οκτώβριο, την Αθήνα το Νοέμβριο και το Ναύπλιο το Δεκέμβριο, ενώ για το 2016 επελέγησαν άλλες τρεις: τα Καμένα Βούρλα τον Απρίλιο, η Καλαμάτα το Μάιο και η Αθήνα το Νοέμβριο. Πρόκειται για άλλη μια συντονισμένη προσπάθεια ευαισθητοποίησης των Ελλήνων πολιτών στη σύγχρονη καλπάζουσα «επιδημία» του σακχαρώδους διαβήτη, με κεντρικό τίτλο “Η ζωή με το σακχαρώδη διαβήτη”.
