Κάθε άνθρωπος, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, έρχεται αντιμέτωπος με καταστάσεις που του προκαλούν άγχος, σύγχυση και φόβο. Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί όταν ένα άτομο διαγνωστεί ότι πάσχει από μια ανίατη νόσο, όπως ο Σακχαρώδης Διαβήτης.
Συχνά, πανικοβάλλεται, χάνει τον έλεγχο και ψάχνει μανιωδώς να βρει τους λόγους για τους οποίους του συνέβη αυτό. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φορές που αναρωτιέται μήπως είναι ο ίδιος υπαίτιος και θεωρεί τη διάγνωση ως ένα είδος τιμωρίας. Το άγχος αυξάνεται περισσότερο τη στιγμή που θα συνειδητοποιήσει ότι ο Διαβήτης δεν είναι μια ασθένεια που μπορεί να θεραπευθεί, αλλά θα πρέπει να ακολουθεί μόνιμη αγωγή. Ο μόνος τρόπος, λοιπόν, για να συνεχίσει αρμονικά τη ζωή του είναι να τον αποδεχτεί. Η αποδοχή είναι πολύ δύσκολη και χρονοβόρα, καθώς απαιτεί αλλαγές στην καθημερινότητά του. Η διαδικασία της αποδοχής του Διαβήτη έχει κοινή βάση με τη διαδικασία αποδοχής όλων των μόνιμων νόσων και αποτελείται από ορισμένα στάδια.
Αρχικά, έρχεται η άρνηση. Ο διαβητικός απορρίπτει το γεγονός ότι έχει διαγνωστεί από μια μόνιμη νόσο και θα πρέπει να ακολουθεί μια συγκεκριμένη θεραπεία για όλη τη διάρκεια της ζωής του. Αναζητεί συνεχώς πιο ελπιδοφόρες γνώμες και διαγνώσεις από οποιονδήποτε μπορεί να του διαβεβαιώσει το αντίθετο. Δυσανασχετεί κάθε φορά που είναι να κάνει μετρήσεις και ενέσεις ινσουλίνης και δυσκολεύεται να τις εντάξει στην καθημερινότητά του.
Όταν οι ελπίδες του εξανεμίζονται και δεν παίρνει τις απαντήσεις που επιθυμεί, περνάει στο στάδιο του θυμού. Νιώθει αγανάκτηση, απελπισία και δεν μπορεί να καταλάβει γιατί είναι αναγκασμένος να προσέχει συνεχώς τη διατροφή του και να ακολουθεί τη συγκεκριμένη θεραπεία. Ζηλεύει τους άλλους που είναι ξέγνοιαστοι και δε χρειάζεται να ανησυχούν συνεχώς για ζητήματα όπως οι μονάδες ινσουλίνης που χρειάζονται για κάθε γεύμα. Σκέφτεται, συνεχώς, τη φράση «Γιατί σε μένα;» και εύχεται να μη του είχε συμβεί ποτέ αυτό.
Έπειτα, περνάει στο στάδιο της διαπραγμάτευσης. Κατά το στάδιο αυτό, αρχίζει η συνειδητοποίηση ότι η νόσος είναι ένα αμετάκλητο γεγονός και μόνιμο μέρος της ζωής του. Αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι είναι μια κατάσταση που θα μπορούσε να συμβεί σε όλους και δεν εμφανίστηκε στη ζωή του για να πλήξει συγκεκριμένα τον ίδιο και την οικογένειά του. Παρόλα αυτά, δεν έχει ακόμα καταφέρει να αποδεχτεί πλήρως το γεγονός και η διαπραγμάτευση αποτυγχάνει, περνώντας, έτσι, στο στάδιο της κατάθλιψης.
Κατά το στάδιο αυτό, λυπάται για όσα έχει ήδη υποστεί άθελά του, αποφεύγει να αποκαλύψει και να συζητήσει με τον περίγυρό του το ζήτημα και θεωρεί ότι κανένας δεν είναι σε θέση να τον καταλάβει. Έτσι, παρατηρείται ότι κατά τη φάση αυτή, παραμελεί συστηματικά τη θεραπεία και δε ρυθμίζει σωστά τις τιμές του σακχάρου του.
‘Όταν πλέον έχει καταφέρει να επεξεφτάνει στο στργαστεί όλα αυτά και να κατανοήσει ότι ο Διαβήτης είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του, φτάνει στο στάδιο της αποδοχής. Η θεραπεία αρχίζει να γίνεται μια απλή συνήθεια χωρίς να του δημιουργεί απέχθεια και αγανάκτηση. Το άτομο αρχίζει να μοιράζεται το γεγονός με τον περίγυρό του χωρίς να αισθάνεται άσχημα ή να προσπαθεί να κρύψει ότι είναι διαβητικός. Ο Διαβήτης δεν αποτελεί πλέον εμπόδιο στη ζωή και την κοινωνικοποίησή του. Δε νιώθει πλέον ασθενής, αλλά άτομο με Διαβήτη.
Πετκίδου Καλλιόπη,
4ετής Φοιτήτρια Ψυχολογίας ΑΠΘ
