Το πάγκρεας είναι ένας αδένας με μέγεθος περίπου 15 εκατοστά, ξεκινά περίπου μία παλάμη κάτω από το δεξιό υποχόνδριο, εκτεινόμενο ως τα 2/3 της κοιλιάς. Απελευθερώνει (εκκρίνει) ορμόνες (συμπεριλαμβανομένης της ινσουλίνης), για να βοηθήσει το σώμα μας να επεξεργαστεί όχι μόνο τη ζάχαρη, αλλά γενικότερα τα τρόφιμα που τρώμε. Παράγει και πεπτικά ένζυμα για να βοηθήσει το σώμα μας να αφομοιώσει τα τρόφιμα.

Ο καρκίνος του παγκρέατος δεν είναι σπάνιος και δυστυχώς, όταν διαγιγνώσκεται είναι ήδη ανεγχείρητος στο 90%  των περιπτώσεων, αφού σπάνια διαγιγνώσκεται σε αρχικά στάδια. Η δε εξέλιξή του, ως ανεγχείρητος, με τις υπάρχουσες θεραπείες, είναι τραγική, ενώ πολύ συχνά εξαπλώνεται ταχέως και στα κοντινά όργανα.

Η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου εκτιμά ότι, ανά έτος περισσότεροι από 53.000 άνθρωποι θα διαγνωστούν με καρκίνο του παγκρέατος.

Πρόληψη

Για τα άτομα με παγκρεατικές κύστεις ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παγκρέατος, μερικά βήματα εξέτασης ενδέχεται να βοηθήσουν στην έγκαιρη ανίχνευση του προβλήματος.

Ένα σημάδι του καρκίνου του παγκρέατος είναι ο διαβήτης, ειδικά όταν εμφανίζεται με απώλεια βάρους, ίκτερο ή πόνο στην άνω κοιλιακή χώρα που εξαπλώνεται στην πλάτη.

Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2018 υποδηλώνεται, ότι ο διαβήτης με καθυστερημένη έναρξη μπορεί να είναι ένα πρώιμο σημάδι και ένας πιθανός χρήσιμος δείκτης του καρκίνου του παγκρέατος, οδηγώντας τους γιατρούς σε μια πρώιμη παρέμβαση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη ίαση ή τουλάχιστον σε καλύτερη πρόγνωση  της νόσου.

Η τέχνη του προληπτικού ελέγχου (check-up) μαζί με σωστή συνεργασία ιατρού-ασθενούς μπορεί πραγματικά να σώσει ζωές.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Αυτός ο καρκίνος αγαπά ηλικίες άνω των 40 ετών. Κινδυνεύουν περισσότερο οι καπνιστές, παχύσαρκοι, όσοι κάνουν υπερκατανάλωση αλκοόλ και αυτοί που έχουν ιστορικό χρόνιας παγκρεατίτιδος. Αυτοί επίσης που έχουν διαβήτη για χρόνια, ηλικία μεγαλύτερη των 65 ετών και έναν ή περισσότερους από τους προηγούμενους παράγοντες. Μια μεγάλη μελέτη κατέδειξε ότι ο συνδυασμός καπνίσματος, μακροχρόνιου διαβήτη και κακής διατροφής αυξάνει εκθετικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος από όσο τον αυξάνει καθένας από αυτούς τους παράγοντες μόνος του.

Τέλος, κινδυνεύουν περισσότερο όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παγκρέατος ή οικογενειακό ιστορικό γενετικών συνδρόμων που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου, συμπεριλαμβανομένης της μετάλλαξης του γονιδίου BRCA2, του συνδρόμου Lynch και του συνδρόμου οικογενειακού άτυπου μοριακού κακοήθους μελανώματος (FAMMM).

Ποια συμπτώματα πρέπει να μας ανησυχήσουν;

Τα σημάδια και τα συμπτώματα του καρκίνου του παγκρέατος συχνά δεν εμφανίζονται μέχρι να προχωρήσει η νόσος. Μπορούν να περιλαμβάνουν:

• Χρόνιο πόνο στην άνω κοιλιακή χώρα, κυρίως δεξιά που αντανακλά στην πλάτη.
• Απώλεια της όρεξης ή απώλεια βάρους.
• Κατάθλιψη και επίμονη κόπωση.
• Νεοεμφανιζόμενη, ξαφνικά και χωρίς προφανή αιτία (π.χ. εμπύρετος κατάσταση, έκτακτη λήψη άλλης θεραπείας κ.λπ.) απορρύθμιση καλά ρυθμισμένου σακχαρώδη διαβήτη.
• Θρόμβοι αίματος (θρομβοφιλία).
• Κούραση, ανεξήγητη απώλεια βάρους.
• Κιτρίνισμα του δέρματος και των λευκών των ματιών (ίκτερος).

Πώς σχηματίζεται ο καρκίνος του παγκρέατος;

Ο καρκίνος του παγκρέατος εμφανίζεται όταν τα κύτταρα στο πάγκρεας αναπτύξουν μεταλλάξεις στο DNA τους. Αυτές οι μεταλλάξεις αναγκάζουν τα κύτταρα να αναπτυχθούν ανεξέλεγκτα και να συνεχίσουν να ζουν. Αυτά τα συσσωρευμένα κύτταρα μπορούν να σχηματίσουν έναν όγκο.

Ο συνηθέστερος παγκρεατικός καρκίνος αρχίζει στα κύτταρα που εκκρίνουν πεπτικά ένζυμα (εξωκρινής μοίρα του παγκρέατος). Αυτός ο τύπος καρκίνου ονομάζεται παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα ή παγκρεατικός εξωκρινής καρκίνος.

Σπάνια, ο καρκίνος μπορεί να σχηματιστεί στα κύτταρα που παράγουν ορμόνες ή στα νευροενδοκρινικά κύτταρα του παγκρέατος. Αυτοί οι τύποι καρκίνου ονομάζονται όγκοι κυττάρων νησιδίων, παγκρεατικός ενδοκρινικός καρκίνος και παγκρεατικοί νευροενδοκρινικοί όγκοι.

Πολλές παθήσεις μπορεί να προκαλέσουν αυτά τα συμπτώματα, οπότε ο γιατρός σας μπορεί να ελέγξει για αυτές τις καταστάσεις, καθώς και το αν ανήκετε ή όχι στις ομάδες υψηλού κινδύνου για καρκίνο του παγκρέατος.

Διαγνωστικός προληπτικός έλεγχος

Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος περιλαμβάνουν το υπερηχογράφημα (πολύ χαμηλή διαγνωστική αξία, ιδίως στα αρχικά στάδια), αξονική τομογραφία (CT), την απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (MRI) και ορισμένες φορές, τη σαρωτική τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET).

Ο ενδοσκοπικός υπερηχογράφος (EUS) χρησιμοποιεί μια συσκευή υπερήχων για να κάνει εικόνες του παγκρέατος μέσα από την κοιλιά. Η συσκευή περνάει μέσα από ένα λεπτό, εύκαμπτο σωλήνα (ενδοσκόπιο) κάτω από τον οισοφάγο και στο στομάχι για να αποκτήσει απευθείας εικόνες, χωρίς την παρεμβολή άλλων ιστών, ενώ ταυτόχρονα δίνει τη δυνατότητα λήψης βιοψίας από πιθανή ύποπτη βλάβη.

Έγκαιρη διάγνωση σημαίνει θεραπεία!

Η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη ή τουλάχιστον η έγκαιρη διάγνωση σε αρχικό στάδιο, καθώς ο καρκίνος του παγκρέατος εξαπλώνεται αρκετά γρήγορα στα κοντινά όργανα και στα αιμοφόρα αγγεία.

Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία ή συνδυασμό αυτών.

Για την καλύτερη κατανόηση του μηχανισμού με τον οποίο συσχετίζεται ο διαβήτης με τον καρκίνο του παγκρέατος, χρειάζεται περισσότερη έρευνα, με σκοπό την ανάπτυξη προληπτικών και θεραπευτικών στρατηγικών.

Πρόληψη στην πράξη

Μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος, εάν:

Σταματήσετε το κάπνισμα. Συζητήστε με το γιατρό σας σχετικά με στρατηγικές που θα σας βοηθήσουν να σταματήσετε, συμπεριλαμβανομένων των ομάδων υποστήριξης, των φαρμάκων και της θεραπείας αντικατάστασης νικοτίνης. Αν δεν καπνίζετε, μην ξεκινήσετε.

Διατηρείτε ένα υγιές βάρος. Αν είστε σε υγιές βάρος, φροντίστε να το διατηρήσετε. Αν χρειαστεί να χάσετε βάρος, επιδιώξτε μια αργή, σταθερή απώλεια βάρους, για παχύσαρκους – 1 με 2 κιλά (0,5 έως 1 κιλό για υπέρβαρους) την εβδομάδα. Συνδυάστε την καθημερινή άσκηση με μία «έξυπνη» διατροφή με λιγότερες θερμίδες για να σας βοηθήσει να χάσετε βάρος και κυρίως λίπος.

Επιλέξτε μια υγιεινή διατροφή. Ακολουθήστε μια ισορροπημένη μεσογειακή διατροφή με χαμηλή θερμοκρασία μαγειρέματος (μαγείρεμα με νερό, όχι γρήγορο μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες δηλαδή fast–food),  όσπρια, λαχανικά, ελαιόλαδο κατά προτίμηση ωμό και με μέτρο (2-5 κουταλάκια του γλυκού την ημέρα), άφθονο ψάρι (τουλάχιστον 1-2 φορές την εβδομάδα), κρεατικά – πουλερικά με χαμηλό ζωικό λίπος (αφαιρέστε πέτσες και ορατά λίπη), φρούτα κατά προτίμηση εποχής και ξηρούς καρπούς.

Αυτή η διατροφή, μαζί με μια καθημερινή ήπια άσκηση ικανή να σας διατηρεί σε καλή φυσική κατάσταση μπορεί να βοηθήσει όχι μόνο στη μείωση του κινδύνου για καρκίνο, αλλά στην ευεξία και τη μακροζωία σας.

Διαβάστε επίσης / Πολύτιμος ο καλός ύπνος

Για να ενημερωθείτε σχετικά με τις δράσεις μας μπορείτε να ακολουθήσετε τις σελίδες μας στο Facebook και στο Instagram!